สังยุตตนิกายปาลิ

Abstract

เอกสารประกอบการสอนในรายวิชา สังยุตตนิกายปาลี รหัส ๑๐๕ ๔๒๘ สาขาวิชาบาลีพุทธศาสตร์ คณะพุทธศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย วิทยาเขตบาฬีศึกษา พุทธโฆส นครปฐม เป็นส่วนหนึ่งของพระไตรปิฎกที่เป็นคัมภีร์หลักของพระพุทธศาสนา เป็นหลักฐานชั้นต้นบรรจุคำสอนของพระพุทธเจ้าและของพระสาวกสำคัญบางรูป รวบรวมคำสั่งสอนไว้เป็นหมวดหมู่ ดุจเดียวกับตะกร้าอันเป็นภาชนะสำหรับใส่ของต่างๆ ไว้ หลักคำสอนต่างๆ ของพระพุทธศาสนา ได้ประมวลลงไว้ในพระไตรปิฎก คือ พระวินัยปิฎกเล่มที่ ๑ – เล่มที่ ๘ ประมวลพระพุทธพจน์ที่เป็นพระวินัยอันเป็นพุทธบัญญัติ พระสุตตันตปิฎกเล่มที่ ๙-เล่มที่ ๓๓ ประมวลพระพุทธพจน์ที่เป็นพระสูตร และพระอภิธรรมปิฎกเล่มที่ ๓๔-เล่มที่ ๔๕ ประมวลพระพุทธพจน์ที่เป็นพระอภิธรรม เป็นที่รวมไว้ซึ่งคำสอนของพระพุทธเจ้า เรียกว่านวังคสัตถุศาสน์ เฉพาะในพระสุตตันตปิฎก ประกอบด้วยคัมภีร์พระสูตรทั้งหมด ๒๕ เล่ม ส่วนในเอกสารประกอบการสอนในรายวิชา สังยุตตนิกายปาลิ เป็นชื่อนิกายหนึ่งของพระสุตตันตปิฎก และนับเป็นนิกายที่ ๓ ในจำนวน ๕ นิกาย คือ (๑) ทีฆนิกาย (๒) มัชฌิมนิกาย (๓) สังยุตตนิกาย (๔) อังคุตตรนิกาย (๕) ขุททกนิกาย สังยุตตนิกายรวมอยู่ในพระไตรปิฎก ๕ เล่ม คือ เล่มที่ ๑๕-๑๙ ในการจัดแบ่งหมวดหมู่ในสังยุตตนิกาย อันดับแรกท่านประมวลพระสูตรที่มีเนื้อหาสาระอย่างเดียวกันหรือเกี่ยวข้องกันมารวมกลุ่มกันเป็น ๕ กลุ่ม มีจำนวน ๒,๗๕๒ สูตร เรียกชื่อกลุ่มพระสูตรแต่ละกลุ่มว่า วรรค แต่ละวรรคมีชื่อนำหน้าตามลักษณะสำคัญของพระสูตรกลุ่มนั้น ๆ ดังนี้ ๑. กลุ่มพระสูตรที่มีรูปแบบเป็นคาถาประพันธ์ เรียกว่า สคาถวรรค มีจำนวน ๒๗๑ สูตร ๒.กลุ่มพระสูตรที่มีเนื้อหาสาระเกี่ยวกับธรรมที่เป็นต้นเหตุแห่งการเกิดและการดับแห่งทุกข์ คือ ปฏิจจสมุปบาท เรียกว่า นิทานวรรค มีจำนวน ๓๓๗ สูตร ๓.กลุ่มพระสูตรที่มีเนื้อหาสาระเกี่ยวกับขันธ์ ๕ เรียกว่า ขันธวารวรรค มีจำนวน ๗๑๖ สูตร๔.กลุ่มพระสูตรที่มีเนื้อหาสาระเกี่ยวกับอายตนะ ๖ เรียกว่า สฬายตนวรรค มีจำนวน ๔๒๐ สูตร ๕.กลุ่มพระสูตรที่มีเนื้อหาสาระเกี่ยวกับธรรมหมวดใหญ่ คือ โพธิปักขิยธรรม ๓๗ ประการ และหมวดธรรมที่เกี่ยวข้อง เรียกว่า มหาวารวรรค มีจำนวน ๑,๐๐๘ สูตร เอกสารประกอบการสอนในรายวิชาสังยุตตนิกายปาลิ ผู้เขียนได้เขียนขึ้นเพื่ออำนวยความสะดวกแก่นิสิตนักศึกษาเป็นเบื้องต้น ในการที่จะเข้าไปศึกษาค้นคว้าการเรียนรู้เนื้อหาในคัมภีร์สังยุตตนิกายทั้ง ๕ เล่ม คือ เล่มที่ ๑๕-๑๙ กรณีเช่น ศึกษาวิเคราะห์เหตุเกิดพระสูตร สถานที่เกิดพระสูตร บุคคลสำคัญในพระสูตร และหลักธรรมในพระสูตรนั้นๆ เป็นต้น