นวัตกรรมการใช้ประโยชน์ของสมุนไพรกับการสร้างความเข้มแข็งชุมชน

Abstract

วิจัยเชิงปฏิบัติการครั้งนี้ เรื่องนวัตกรรมการใช้ประโยชน์ของสมุนไพรกับการสร้างความเข้มแข็งชุมชน องค์ความรู้ที่เป็นผลการจัดการความรู้ในระดับชุมชนด้านการศึกษาเชิงสารวจ ข้อมูลและวิธีการใช้ประโยชน์ของสมุนไพรอย่างถูกต้องเหมาะสม การจัดการความรู้เพื่อใช้พืชสมุนไพรในท้องถิ่นโดยชุมชนมีส่วนร่วมเป็นการสร้างมูลค่าเพิ่มให้กับสมุนไพร ในการพัฒนาแบบผสมผสานแหล่งความรู้ ภูมิปัญญาท้องถิ่น และแหล่งความรู้ใหม่ที่สาคัญที่นาไปสู่กระบวนการสร้างชุมชนให้เข้มแข็ง โดยใช้วิธีการศึกษาผสมผสานทั้งการสารวจ ศึกษาเอกสาร ศึกษาแผนพัฒนาตาบล โดยการสนทนากลุ่มกับองค์การบริหารส่วนตาบลยางฮอมและการสัมภาษณ์ จากกลุ่มสมาชิกสภาหมอเมืองล้านนาเชียงราย(ผู้ผลิต) จานวน ๑๐ คน ผู้นาท้องถิ่น จานวน ๔ คน ประชาชนที่ใช้ประโยชน์ของสมุนไพร จานวน ๒๐ คน โดยใช้วิธีการเจาะจงตามการศึกษาวิจัย นาข้อมูลมาวิเคราะห์ใน ๒ ประเด็นที่ศึกษา ผลการวิจัยพบว่า การศึกษากระบวนการสืบสานภูมิปัญญาท้องถิ่น การใช้ประโยชน์ของสมุนไพรเพื่อสุขภาพสร้างความเข้มแข็งชุมชน ซึ่งเป็นต้นทุนทางทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม จากสภาพองค์ความรู้ของสมุนไพรปัจจุบันด้านการใช้ประโยชน์ในด้านการแพทย์แผนไทยไม่มีการสืบทอด ส่งผลให้พืชสมุนไพรในชุมชนไม่ได้นามาใช้กับวิถีชีวิตของคนชุมชนความหลากหลายของวัฒนธรรมของชุมชน ตลอดจนวิถีชีวิต ภูมิปัญญาท้องถิ่นที่มีการอนุรักษ์ประเพณี วัฒนธรรมอย่างเหมาะสมกับสภาพของชุมชน การเรียนรู้วิถีชุมชน การพัฒนาสมุนไพรเพื่อสุขภาพสร้างความเข้มแข็งชุมชนเชิงพาณิชย์จึงเกิดขึ้นได้ยาก การจัดกิจกรรมฟื้นฟูในระดับชุมชนจึงไม่เป็นรูปธรรมที่ชัดเจนในการพึ่งพาตนเอง