การสืบค้นและการจัดระบบการอนุรักษ์เอกสารคัมภีร์โบราณของวัด และการถ่ายทอดภูมิปัญญาตะวันออกเฉียงเหนือ เพื่อสร้างแหล่ง เรียนรู้ในท้องถิ่นของกลุ่มจังหวัดภาคตะวันออกเฉียงเหนือ

Abstract

งานวิจัยนี้ มีวัตถุประสงค์ ๓ อย่างคือ ๑) เพื่อศึกษารวบรวมและจัดหมวดหมู่เอกสารคัมภีร์โบราณทางพระพุทธศาสนาของวัดในเขตภาคตะวันออกเฉียงเหนือ ๒) เพื่อวิเคราะห์เนื้อหาและจัดทาดรรชนีค้นคาของเอกสารคัมภีร์โบราณทางพระพุทธศาสนาของวัดในเขตภาคตะวันออกเฉียงเหนือ และ ๓) เพื่อส่งเสริมการอนุรักษ์เอกสารคัมภีร์โบราณเพื่อเป็นแหล่งเรียนรู้ด้านพระพุทธศาสนาและวัฒนธรรมของวัดในเขตภาคตะวันออกเฉียงเหนือ เป็นการวิจัยเชิงสารวจคัมภีร์ใบลานของวัดในภาคตะวันออกเฉียงเหนือ ๔ จังหวัดคือ นครราชสีมา บุรีรัมย์ ขอนแก่น และอุบลราชธานี ผลการศึกษาพบว่า คัมภีร์ใบลานจะเขียนเอาไว้ด้วยอักษรขอม อักษรธรรมอีสาน อักษรไทยน้อย ภาษาที่ใช้เขียนคือภาษาบาลี ภาษาไทย ภาษาไทยอีสาน เรื่องราวที่เขียนเกี่ยวข้องกับพระพุทธศาสนา ประกอบด้วย เรื่องราวในพระไตรปิฎกคือ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก พระธรรมเทศนาต่าง ๆ คัมภีร์ไวยากรณ์ เวสสันดรชาดก นิทานพื้นบ้านต่าง ๆ ในด้านการวิเคราะห์เนื้อหา ผู้วิจัยได้คัดเลือกคัมภีร์ใบลานมา ๔ เรื่อง โดยปริวรรตเป็นอักษรไทย และศึกษาวิเคราะห์เนื้อหา ในด้านการส่งเสริมการอนุรักษ์เอกสารคัมภีร์โบราณเพื่อเป็นแหล่งเรียนรู้ด้านพระพุทธศาสนาและวัฒนธรรมของวัดในเขตภาคตะวันออกเฉียงเหนือ ผู้วิจัยได้สารวจคัมภีร์ใบลานใน ๔ จังหวัดของภาคตะวันออกเฉียงเหนือ จัดทาบัญชีรายชื่อ จัดหมวดหมู่เรื่องราว เขียนรายชื่อใบลานไว้ทุกผูก ห่อด้วยผ้าห่อคัมภีร์ มอบให้กับทางวัดที่เป็นเจ้าของใบลาน จัดเก็บไว้ในตู้ ทาเป็นแหล่งการเรียนรู้ ให้ชุมชนได้มามีส่วนร่วมทุกขั้นตอนของการสารวจ