การเสริมสร้างพลังชุมชนในการจัดการปัญหาหมอกควัน ด้วยหลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง

Abstract

การวิจัยมีวัตถุประสงค์ศึกษาศักยภาพชุมชนในการจัดการปัญหาหมอกควัน ลักษณะ และผลการเสริมพลังชุมชนจัดการปัญหาตามปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง และปัจจัย เงื่อนไข ความสาเร็จของการประยุกต์ปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงเพื่อจัดการปัญหา ใช้รูปแบบการวิจัยเชิง ปฏิบัติการแบบมีส่วนร่วม เพื่อการเรียนรู้ร่วมกันของตัวแทนชุมชนตาบลแม่ฮ้อยเงิน อาเภอดอย สะเก็ด จังหวัดเชียงใหม่ ผลการวิจัยพบว่า ปัญหาหมอกควันเกิดจากพฤติกรรมการเผาในครัวเรือนและภาค เกษตรกรรม การคมนาคม หมอกควันข้ามพรหมแดน ซึ่งชุมชนแก้ไขโดยปฏิบัติตามข้อบังคับของรัฐ ขาดการแก้ปัญหาแบบองค์รวมโดยการมีส่วนร่วมชุมชนอย่างแท้จริง เมื่อชุมชนร่วมคิดร่วมทาเพื่อ แก้ไขด้วยหลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงก่อเกิดพฤติกรรมคือ การพอประมาณด้วยการบริโภคและ ผลิตที่เป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อม การมีเหตุผลด้วยการจัดการขยะ โดยหลัก 3 R คือ ลดการใช้ นามาใช้ซ้า และนากลับมาใช้ใหม่ และการมีภูมิคุ้มกัน คือ การเสริมความรู้ การคัดแยะขยะสร้าง รายได้ การทาปุ๋ยหมักจากเศษวัสดุ ทาน้าหมักจาวปลวก การไถกลบ การเพาะเห็ด การปลูกพืช สวนครัว การเสริมพลังชุมชนทาให้เกิดกิจกรรมร่วมและความผูกพันในครัวเรือนชุมชน สร้าง รายได้ลดรายจ่าย สมดุลยสิ่งแวดล้อม ปัจจัยเงื่อนไขที่ส่งผลต่อความสาเร็จ ได้แก่ การทางานแบบ องค์รวมแบบประชารัฐ การสร้างกระบวนการเรียนรู้ชุมชน การสนับสนุนข้อมูล และ การจัดการ ความรู้ภูมิปัญญาชุมชน