รูปแบบการจัดการศึกษาที่พึงประสงค์ของชุมชน เพื่อรองรับนโยบายการพัฒนาประเทศไทยยุคไทยแลนด์ ๔.๐

Abstract

การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์ คือ ๑) เพื่อศึกษารูปแบบสถานศึกษาที่จัดให้มีการเรียนการสอนที่พึงประสงค์ของชุมชน ๒) เพื่อศึกษากระบวนการบริหารจัดการหลักสูตรที่สนองตอบความต้องการของชุมชน ๓) เพื่อวิเคราะห์รูปแบบสถานศึกษาและกระบวนการวิเคราะห์หลักสูตรที่สนองตอบเจตนารมณ์ของชุมชน ยุคไทยแลนด์ ๔.๐ โดยการดำเนินงานวิจัยแบบผสมผสาน (Mixed Methods Research) คือการใช้วิจัยที่ใช้เทคนิคการวิจัยเชิงคุณภาพ (Qualitative Research) และเทคนิคการวิจัยเชิงปริมาณ (Quantitative Research) มาผสมผสานกันในการทำวิจัยเรื่องเดียวกัน เพื่อที่จะตอบคำถามการวิจัยได้สมบูรณ์มากขึ้น จากกลุ่มตัวอย่างได้แก่ ผู้บริหารสถานศึกษา/ผู้นำทางวิชาการจาก ๔ โรงเรียน จำนวน ๘ คน คณะกรรมการบริหารสถานศึกษา จำนวน ๔ คน หัวหน้ากลุ่มสาระเรียนรู้ จำนวน ๘ คน ตัวแทนครู ๔ คน ตัวแทนนักเรียน จำนวน ๔ คน ตัวแทนชุมชน จำนวน ๔ คน รวม ๓๔ คน จากการสัมภาษณ์เจาะลึก (In-depth interview) และจากการแจกแบบสอบถามคุณครู/ตัวแทนนักเรียน (Questionnaire) จำนวน ๑๐๐ คน จาก ๔ โรงเรียน ๆ ละ ๒๕ คน ซึ่งผู้วิจัยได้สุ่มตัวอย่างแบบเจาะจง (Purpose Sampling) ผลวิจัยพบว่า ๑) รูปแบบสถานศึกษาที่จัดการเรียนการสอนให้มีการเรียนการสอนที่พึงประสงค์ของชุมชนเพื่อรองรับนโยบายการพัฒนาประเทศไทย ยุคไทยแลนด์ ๔.๐ พบว่า สถานศึกษามีบรรยากาศสิ่งแวดล้อมดี อาคารเรียน อุปกรณ์พร้อม ครูมืออาชีพสอนตรงตามสายรายวิชาที่จบการศึกษามาโดยตรงมีคณะทำงาน อาทิ คณะกรรมการการบริหาร วิชาการ ชุมชนมีส่วนร่วมสนับสนุนกิจกรรมสนับสนุนให้นักเรียนคิดวิเคราะห์มี การฟัง คิด ถามเขียน จัดกิจกรรมโครงงานวิทยาศาสตร์/ชิ้นงานสามารถนำไปบูรณาการ ๔ ศาสตร์วิชา STEM เพื่อพัฒนานวัตกรรมใหม่ๆสู่สังคม/ชุมชนและสามารถบูรณาการกับหลักสูตรท้องถิ่นเพื่อพัฒนาต่อยอดสร้างรายได้ให้กับนักเรียน/ชุมชน เช่น หลักสูตรเศรษฐกิจพิเศษ การซ่อมรถจักรยานยนต์การนวดแผนไทย การบูรณาการสร้างหุ่นยนต์กวาดขยะ หุ่นยนต์อัตโนมัติการเก็บกระป๋อง เปลือกผลไม้ ๓ ชนิดชะลอการบูดของข้าวสุก กล้วยน้ำว้ามะละกอ เงาะ ผ่านกระบวนการทดลองมาแล้วเป็นอย่างดีและสิ่งสำคัญมีการสร้างธรรมาภิบาลคุณธรรมในองค์กรแก่ ครู บุคลากรทางการศึกษาและนักเรียน ๒) กระบวนการการบริหารหลักสูตรที่สนองตอบความต้องการของชุมชน ยุคไทยแลนด์ ๔.๐ โดยภาพรวมอยู่ในระดับมากที่สุด (X=๔.๒๖, S.D.=๐.๖๘) มีโครงสร้างฝ่ายบริหาร ฝ่ายอื่นๆที่ชัดเจน อาทิ วิชาการ กลุ่มงานที่รับผิดชอบ หลักสูตรทั้ง ๔ ศาสตร์ วิทยาศาสตร์ คณิตศาสตร์วิศวกรรมศาสตร์ เทคโนโลยีและคอมพิวเตอร์ ภาษาศาสตร์ สามารถเอื้อต่อผู้เรียนยืดหยุ่นบูรณาการประยุกต์ใช้กับหลักสูตรท้องถิ่นได้เป็นอย่างดี ในการจัดทำโครงงานวิทยาศาสตร์ เพื่อสร้างนวัตกรรม มีการวิเคราะห์หลักสูตรมีครูเป็นที่ปรึกษา นักเรียน ชุมชน/ปราชญ์ชาวบ้านมีส่วนร่วมในกระบวนการบริหารหลักสูตรที่สนองตอบชุมชนและสนองตอบนโยบายของรัฐบาล มีนวัตกรรมผ่านกระบวนการพิสูจน์/ทดลอง มีการส่งเข้าประกวดแข่งขันในระดับจังหวัดและระดับชาติ เป็นนวัตกรรมที่สามารถต่อยอดให้เกิดรายได้แก่ นักเรียนโรงเรียน/ชุมชนได้ . ๓). ตัวแบบสถานศึกษาตามความต้องการของชุมชนและรองรับนโยบายการพัฒนายุคไทยแลนด์ ๔.๐ โดยภาพรวมอยู่ในระดับมาก (X=๔.๑๘,S.D.=๐.๖๙) เป็นสถานศึกษาที่มีความพร้อม อาคารสถานที่ อุปกรณ์ สิ่งแวดล้อมดี บรรยากาศสร้างแรงจูงใจให้เกิดใฝ่รู้ใฝ่เรียน ครูมืออาชีพ ชุมชนมีส่วนร่วม เป็นสถานศึกษาที่ได้รับความไว้วางใจจากชุมชน/สังคม ยอมรับในกระบวนการการบริหารจัดการ ชุมชนส่งบุตรหลานเข้าศึกษาเล่าเรียนในสถาบันแห่งนี้ โรงเรียนได้รับการยกย่องเชิดชูเกียรติจากสังคม อาทิ มีโล่รางวัลประกาศนียบัตรรับรองผลงานในรอบปี จากการที่ผู้วิจัยลงภาคสนามพบปะพูดคุย สังเกต สอบถาม