นโยบายภาครัฐ: การเปลี่ยนแปลงและการคงอยู่ของวัฒนธรรมอีสาน

Abstract

การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ ๑) วิเคราะห์การเปลี่ยนแปลงและการคงอยู่ของวัฒนธรรมอีสานทางการเมืองการปกครองผ่านนโยบายของรัฐบาลและรัฐธรรมนูญ ๒) วิเคราะห์การเปลี่ยนแปลงทางการเมืองการปกครองที่ส่งผลกระทบต่อวัฒนธรรมอีสาน ๓) วิเคราะห์การผสมผสานวัฒนธรรมอีสานกับการเมืองการปกครอง เป็นการวิจัยเชิงคุณภาพ โดยการเก็บข้อมูลจากเอกสาร การสัมภาษณ์เชิงลึก และแบบสังเกตแบบมีส่วนร่วม ผู้ให้ข้อมูลสำคัญ จำนวน ๔๕ รูป/คน ประกอบด้วย ๑) ตัวแทนภาครัฐ จำนวน ๑๕ คน ๒) กลุ่มองค์กรการปกครองส่วนท้องถิ่น จำนวน ๑๕ คน ๓) ปราชญ์ชาวบ้าน และพระสงฆ์ จำนวน ๑๕ รูป/คน ผลการวิจัย พบว่า ๑. การเปลี่ยนแปลงและการคงอยู่ของวัฒนธรรมอีสานเป็นผลสืบเนื่องมาจากการเปลี่ยนแปลงของนโยบายภาครัฐซึ่งพิจารณาได้จากกฎหมายรัฐธรรมนูญและแผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ เริ่มจากการพัฒนาคนโดยใช้วัฒนธรรมเป็นฐานของการพัฒนา ต่อมาได้มีการนำภูมิปัญญาและวัฒนธรรมท้องถิ่นมาใช้ในการสร้างสรรค์คุณค่าของสินค้า บนฐานความรู้และความเป็นไทย นำไปสู่การขับเคลื่อนการเจริญเติบโตจากการเพิ่มผลิตภาพการผลิตบนฐานการใช้ภูมิปัญญาและนวัตกรรม ๒. สังคมไทยในปัจจุบันมีความก้าวหน้าในการพัฒนาเทคโนโลยี เกิดการเปลี่ยนแปลงอย่างรวดเร็ว ในทุกมิติทั้งทางสังคม เศรษฐกิจ การเมืองและเทคโนโลยี ก่อให้เกิดการกำหนดแผนการพัฒนาวัฒนธรรมตามยุทธศาสตร์ชาติระยะ ๒๐ ปี และกรอบทิศทางตามนโยบายการพัฒนาสู่ประเทศไทย ๔.๐ ๓. การผสมผสานวัฒนธรรมอีสานกับการเมืองการปกครองเป็นผลมาจากนโยบายของภาครัฐที่ให้ความสำคัญกับการมีส่วนร่วมของทุกภาคส่วนในสังคมมุ่งเน้นให้ “คนเป็นศูนย์กลางการพัฒนา”ปรับเปลี่ยนวิธีการพัฒนาเป็นบูรณาการแบบองค์รวม มีการผสมผสานระหว่างวัฒนธรรมกับนโยบายภาครัฐเพื่อสร้างรายได้แก่ชุมชน โดยผ่านกิจกรรมท่องเที่ยวเชิงวัฒนธรรม ซึ่งเกิดจากการมีส่วนร่วมของคนภายในชุมชนผ่านการสนับสนุนของหน่วยงานภาครัฐและเอกชนผ่านกิจกรรมต่าง ๆ