กระบวนการอนุรักษ์ประเพณีท้องถิ่นอีสาน : ศึกษากรณีบุญแห่กระธูปของชุมชน อาเภอหนองบัวแดง จังหวัดชัยภูมิ

Abstract

การวิจัยมีวัตถุประสงค์ ๑) เพื่อศึกษาประวัติและกระบวนการอนุรักษ์ประเพณีบุญแห่กระธูปของชุมชนอาเภอหนองบัวแดง จังหวัดชัยภูมิ ๒) เพื่อศึกษาการมีส่วนร่วมและการเปลี่ยนแปลงประเพณีบุญแห่กระธูปของชุมชนอาเภอหนองบัวแดง ๓) เพื่อสืบสานการอนุรักษ์ประเพณีบุญแห่กระธูปของชุมชนอาเภอหนองบัวแดง ซึ่งเป็นกระบวนการอนุรักษ์ประเพณีท้องถิ่นอีสาน ในรูปแบบประเพณีบุญกระธูป ผลการวิจัยพบว่า ๑. ประเพณีบุญกระธูปของชาวอาเภอหนองบัวแดง จะทาก่อนวันออกพรรษา ๓ วัน เพื่อเป็นพุทธบูชา เมื่อครั้งพระพุทธเจ้าเสด็จกลับจากสวรรค์ชั้นดาวดึงส์มายังโลกมนุษย์ เพื่อโปรดพุทธมารดา ดังนั้นชุมชนอาเภอหนองบัวแดง จังหวัดชัยภูมิ จึงได้จัดงานประเพณีบุญกระธูป ซึ่งปัจจุบันการท่องเที่ยวแห่งประเทศไทยได้บรรจุงานประเพณีบุญกระธูปออกพรรษา ในปฏิทินเป็นงานประจาปีของจังหวัดชัยภูมิ ๒. การอนุรักษ์ประเพณีบุญแห่กระธูปเริ่มแรกเฉพาะชุมชนที่ปฏิบัติมา ตอนนี้เกือบทุกหมู่บ้านที่ทาลักษณะเดียวกัน คือ การนาเอกลักษณ์ หรือวัตถุประสงค์นามาเผยแพร่ คนในชุมชนเห็นไปในทิศทางเดียวกัน การให้คงอยู่ ให้รู้จักในวงกว้าง ดังนั้น หน่วยราชการจะเข้ามาดูแลเรื่องสถานที่ สภาพแวดล้อมของพื้นที่จัดงาน ทุกท้องถิ่นช่วยเหลือกันให้เผยแพร่ประชาสัมพันธ์ เผยแพร่สร้างเครือข่ายเชิญชวนนักท่องเที่ยว ๓. การอนุรักษ์สืบสานประเพณีบุญแห่กระธูปของชุมชนอาเภอหนองบัวแดง เป็นเรื่องของการฝึกฝนให้กลุ่มเยาวชนได้เห็นถึงคุณค่าของจารีตประเพณีที่ปู่-ย่า ตา-ยาย ได้ร่วมด้วยช่วยกันในการสืบสานประเพณีบุญแห่กระธูป เพื่อให้ลูกหลานได้อนุรักษ์เป็นมรดกของชุมชนอาเภอหนองบัวแดงและเกิดคุณค่าทางจิตใจของคนในชุมชนอาเภอหนองบัวแดง