การพัฒนาระบบนิเวศในกระบวนการผลิตผ้าไหมของชุมชนในกลุ่มนครชัยบุรินทร์

Abstract

การวิจัยมีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาระบบนิเวศในกระบวนการผลิตผ้าไหมของชุมชนในกลุ่มนครชัยบุรินทร์ เพื่อพัฒนาระบบนิเวศในกระบวนการผลิตผ้าไหมของชุมชนในกลุ่มนครชัยบุรินทร์ตามหลักการพัฒนาอย่างยั่งยืน เพื่อใช้วิเคราะห์ผลกระทบห่วงโซ่อุปทานและระบบนิเวศในกระบวนการผลิตผ้าไหม ของชุมชนในกลุ่มนครชัยบุรินทร์ วิธีการวิจัยแบบคุณภาพ ผู้ให้ข้อมูลสำคัญ จำนวน ๑๗ คน เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัย ได้แก่ แบบสัมภาษณ์ ผลการวิจัยพบว่า ๑) ระบบนิเวศในกระบวนการผลิตผ้าไหมของชุมชนในกลุ่มนครชัยบุรินทร์ ปัญหาที่พบคือการปล่อยน้ำเสียที่มีสีจากกระบวนการย้อมสี ผลกระทบจากสารเคมีจึงมีต่อผู้ปฏิบัติงานที่ใช้สารเคมีโดยตรงและผู้บริโภค และผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อมในเรื่องของการใช้พลังงานและการปลดปล่อยสารเคมีจากกระบวนการผลิตออกสู่สิ่งแวดล้อม ๒) การพัฒนาระบบนิเวศในกระบวนการผลิตผ้าไหมของชุมชนในกลุ่มนครชัยบุรินทร์ ภาคอุตสาหกรรมสิ่งทอมีการวิจัยเพื่อสร้างนวัตกรรมและเทคโนโลยีใหม่ ๆ ในกระบวนการผลิตสิ่งทอให้เป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อม และเพื่อตอบรับกับความต้องการของผู้บริโภคที่มีความรู้สึกรับผิดชอบต่อสิ่งแวดล้อมมากขึ้น มีการพัฒนารูปแบบให้มีเอกลักษณ์เฉพาะท้องถิ่น และมีการยกระดับคุณภาพผลิตภัณฑ์ให้ได้มาตรฐาน ซึ่งมีโอกาสสร้างมูลค่าเพิ่มในตลาดโลกได้อย่างมากมายและมีแนวโน้มสูงขึ้น ๓) วิเคราะห์ผลกระทบห่วงโซ่อุปทานและระบบนิเวศในกระบวนการผลิตผ้าไหม ของชุมชนในกลุ่มนครชัยบุรินทร์ กระบวนการย้อมสีเป็นกระบวนการสำคัญในอุตสาหกรรมสิ่งทอที่สามารถก่อให้เกิดมลภาวะต่อสิ่งแวดล้อม รวมไปถึงน้ำทิ้งอย่างมากเนื่องจากเป็นกระบวนการที่มีการใช้งานสีย้อม และสารเคมีอย่างมากมาย และหลากหลายไปตามชนิดของเส้นไหม ดังนั้น การเลือกใช้สีย้อมผ้าไม่ว่าจะเป็นสีเคมีหรือสีธรรมชาติ รวมไปถึงกระบวนเครื่องมือที่ใช้ในกระบวนการย้อมสีเส้นไหม จำเป็นต้องพิจารณาถึงผลกระทบที่เกิดขึ้นกับสิ่งแวดล้อมด้วย แนวทางแก้ไขผลกระทบระบบนิเวศในกระบวนการผลิตผ้าไหม การย้อมเส้นไหม การย้อมเส้นไหม มีทั้งการใช้สีธรรมชาติและสีเคมีหรือสีสังเคราะห์ในการย้อม ปัจจุบันมีการรณรงค์ให้ใช้สีธรรมชาติในการย้อมเส้นไหมแทนสีเคมีเนื่องจากมีผลกระต่อสิ่งแวดล้อมต่ำ มีเทคโนโลยีการบำบัดน้ำเสียที่เหมาะสมสำหรับการบำบัดน้ำเสียจากกระบวนการย้อมไหม