การส่งเสริมการจัดการทรัพยากรวัฒนธรรมเชิงพุทธในการอนุรักษ์มรดกโลก

Abstract

งานวิจัยเรื่อง “การส่งเสริมการจัดการทรัพยากรวัฒนธรรมเชิงพุทธในการอนุรักษ์มรดกโลก” เป็นการวิจัยเชิงปฏิบัติการอย่างมีส่วนร่วม (Participatory Action Research) มีวัตถุประสงค์เพื่อส่งเสริมการเรียนรู้และการมีส่วนร่วมของชุมชนพื้นที่รอบมรดกโลกในการจัดการทรัพยากรวัฒนธรรม เพื่อสร้างต้นแบบในการจัดการทรัพยากรวัฒนธรรมเชิงพุทธในการอนุรักษ์มรดกโลก และเพื่อพัฒนาวิถีการคงอยู่ของทรัพยากรวัฒนธรรมเชิงพุทธในการอนุรักษ์มรดกโลก โดยเจาะจงพื้นที่อุทยานประวัติศาสตร์กาแพงเพชร จังหวัดกาแพงเพชร จากการศึกษาพบว่า ๑. การส่งเสริมการเรียนรู้และการมีส่วนร่วมของชุมชนพื้นที่รอบมรดกโลกในการจัดการทรัพยากรวัฒนธรรมในรูปแบบของเวทีแลกเปลี่ยนเรียนรู้ กระบวนการจัดการความรู้และการถอดบทเรียน สามารถเพิ่มการมีส่วนร่วมของชุมชนได้ดีเมื่อมีการบูรณาการมิติทางศาสนา ๒. เกิดต้นแบบในการจัดการทรัพยากรวัฒนธรรมเชิงพุทธในการอนุรักษ์มรดกโลกที่เกิดจากการมีส่วนร่วมของภาคประชาชน ภาครัฐและมีพระสงฆ์เป็นผู้มีบทบาทสาคัญในการขับเคลื่อนกิจกรรมการจัดการทรัพยากรวัฒนธรรมเชิงพุทธในการอนุรักษ์มรดกโลกผ่านกิจกรรมทางศาสนาโดยใช้พลังของพระรัตนตรัย “ไตรสรณะโมเดล” พระพุทธ : ผ่านพระพุทธรูปโบราณในเขตมรดกโลกสู่การตื่นรู้ในการอนุรักษ์มรดกโลก พระธรรม : ผ่านกิจกรรมทางศาสนา เช่นการสวดธรรมจักร ผ้าป่าแถว สืบชะตาต้นโพธิ์ การปฏิบัติธรรมในเขตโบราณสถาน พระสงฆ์ : ในบทบาทผู้นาการปฏิบัติกิจกรรมทางศาสนาและเป็นผู้นาในการให้ข้อคิด เชื่อมโยงความสัมพันธ์ของศาสนาสู่ความสาคัญในการจัดการทรัพยากรวัฒนธรรมเชิงพุทธในการอนุรักษ์มรดกโลก ๓. การพัฒนาวิถีการคงอยู่ของทรัพยากรวัฒนธรรมเชิงพุทธในการอนุรักษ์มรดกโลก มุ่งเน้นไปที่ภาคประชาชนและเยาวชน มีการจัดตั้งกลุ่มการอนุรักษ์มรดกโลกในภาคประชาชน เยาวชน กลุ่มยุววิจัย มหัลกวิจัย และพระสงฆ์ ร่วมกันสร้างกติกาข้อตกลงร่วมกันในพื้นที่และถ่ายทอดให้กลุ่มเยาวชน การจัดการทรัพยากรวัฒนธรรมชาวพุทธในการอนุรักษ์มรดกโลกควรส่งเสริมการพัฒนานวัตกรรมใหม่ ๆ โดยเฉพาะอย่างยิ่งนวัตกรรมทางสังคม,ทางพุทธศาสนาเพื่อใช้ในการจัดการทรัพยากรทางวัฒนธรรมและส่งเสริมให้ประชาชนโดยเฉพาะเด็กและเยาวชนมีส่วนร่วมให้มากที่สุดเพื่อดาเนินการอนุรักษ์วิถีวัฒนธรรมทรัพยากรทางพุทธศาสนาในการอนุรักษ์มรดกโลก