การวิเคราะห์รูปแบบ กระบวนการ และยุทธศาสตร์การสร้างสังคมปลอดยาเสพติด ตามหลักพระพุทธศาสนาในภาคกลาง : บ้านพักใจ สระบุรี

Abstract

การวิจัยนี้เป็นการวิจัยเชิงคุณภาพ โดยการศึกษาข้อเท็จจริงหรือสภาพการณ์จริงที่เกิดขึ้นแล้วนำย้อนสรุปสู่องค์ความรู้ (Expo Factor Research) คือศึกษาถึงหลักพระพุทธศาสนาที่ใช้อยู่ในรูปแบบ กระบวนการ และยุทธศาสตร์การสร้างสังคมปลอดยาเสพติดของบ้านพักใจ จังหวัดสระบุรี วัตถุประสงค์ของการวิจัย ๑) เพื่อศึกษารูปแบบการสร้างสังคมปลอดยาเสพติดตามหลักพระพุทธศาสนาของบ้านพักใจ จังหวัดสระบุรี ๒) เพื่อศึกษากระบวนการสร้างสังคมปลอดยาเสพติดตามหลักพระพุทธศาสนาของบ้านพักใจ จังหวัดสระบุรี และ ๓) เพื่อศึกษายุทธศาสตร์การสร้างสังคมปลอดยาเสพติดตามหลักพระพุทธศาสนาของบ้านพักใจ จังหวัดสระบุรี ผู้ให้ข้อมูลสำคัญมีทั้งสิ้น ๗๔ คนเป็นผู้บริหาร เจ้าหน้าที่ ครู และผู้ดูแล ๑๑ คน ผู้มารับการบำบัด ๕๔ คน บุคคลในชุมชนและผู้ที่เกี่ยวข้อง ๙ คน เก็บข้อมูลด้วยแบบสัมภาษณ์เชิงโครงสร้างปลายเปิด ใช้การวิเคราะห์ผลร่วมที่ตรงกันจากทุกกลุ่ม ผลการวิจัย ผลของหลักพระพุทธศาสนาในการสร้างสังคมปลอดยาเสพติด บ้านพักใจสระบุรีมีเป้าหมายเพื่อการพัฒนาสังคมและมนุษย์ใน ๓ ระดับคือ ด้านโครงสร้างภายใน : การรู้จักใช้ความคิดหาเหตุของการระงับเหตุในความทุกข์ ของการติดยาเสพติด ให้หลุดพ้นในสิ่งที่มีผลกระทบทั้งร่างกายและจิตใจ ด้านโครงสร้างขององค์กร : การสร้างสุภาวการณ์เอื้ออาทร เพื่อให้เกิดการพึ่งพาตนเอง เรียนรู้การบริหารจัดการ และสร้างความศรัทธา เชื่อมั่น ในการเป็นองค์กรต้นแบบที่สังคมยอมรับ ด้านโครงสร้างทางสังคม : เพื่อพัฒนาศักยภาพผู้บำบัดยาเสพติดระดับครอบครัวและชุมชน การสร้างครอบครัวและชุมชนให้เข้มแข็ง (ยั่งยืน) มีความสุขเกิดความมั่นคงในครอบครัวและชุมชน ย่อมส่งผลให้เกิดสันติสุขในครอบครัวและชุมชน โดยทุกคนมีคุณค่าและมีส่วนร่วมในการสร้างพื้นที่ความสุขในอนาคตร่วมกัน มีการประยุกต์ใช้ หลักของพระพุทธศาสนา ที่ประกอบไปด้วยหลักการดังนี้ หลักการ ๓ ประการ อุดมการณ์ ๔ ประการ และวิธีการ ๖ ประการ ซึ่งทั้งหมดคือ “หลักโอวาทปาฏิโมกข์” ที่เป็นรูปแบบ อุดมการณ์ หลักการ วิธีการ และแนวทางปฏิบัติ2ของพระพุทธศาสนา โดยยึดหลักของไตรสิกขา มรรค ๘ การรักษาศีล ทำภาวนาสมาธิ อริยสัจ ๔ อิทธิบาท ๔ พรหมวิหาร ๔ หิริโอตตัปปะ ความกตัญญูกตเวที เป็นหลักปฏิบัติจิต และใช้ฆราวาสธรรม ๔ สาราณียธรรม ๖ และสังคหวัตถุ ๔ สัปปุริสธรรม ๗ เพื่อการอยู่ร่วมกัน และใช้การสื่อสารเชิงพุทธ ปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงตามแนวพระราชดำริรัชกาลที่ ๙ ความเชื่อและความรู้สึกในเชิงมโนคติของบ้านพักใจสระบุรี หลัก ๕ ส. และความตั้งใจในการทำงานของบุคลากรที่ปฏิบัติหน้าที่ทั้งหลายที่ทำให้สามารถพัฒนาคนดีคืนสู่สังคม ห่างไกลจากยาเสพติดได้สำเร็จ โดยต้องทำโครงสร้างขององค์กรที่ถูกวางกรอบมาผสมผสานเพื่อการพัฒนาอย่างยั่งยืน โดยจัดเป็นยุทธศาสตร์ของการสร้างสังคมปลอดยาเสพติดตามหลักพุทธศาสนาได้อย่างแท้จริง ที่สามารถเข้าถึงภายในและภายนอกของจิตและกายในการมีจิตสำนึกต่อตนเอง ครอบครัว และสังคมที่จะไม่ให้กลับมาเสพยาเสพติดอีกครั้ง หรือเป็นหนทางออกของชีวิตที่จะต้องหันเหกลับเข้ามาบ้านพักใจอีกครั้ง เพื่อการบำบัดและรักษา เพราะการมาซึ่ง ศีล สมาธิ และปัญญา