พุทธจริยศาสตร์ : แนวคิดและหลักการเสริมสร้างความเข้มแข็งของครอบครัวและสังคมไทยในศตวรรษที่ ๒๑

Abstract

การศึกษาวิจัยเรื่อง พุทธจริยศาสตร์ : แนวคิดและหลักการเสริมสร้างความเข้มแข็งของครอบครัวและสังคมไทยในศตวรรษที่ ๒๑ มีวัตถุประสงค์ (๑) เพื่อศึกษาแนวคิดและหลักการเสริมสร้างความเข้มแข็งของครอบครัวและสังคมไทยในศตวรรษที่ ๒๑ (๒) เพื่อศึกษาแนวคิดและหลักการเสริมสร้างความเข้มแข็งของครอบครัวและสังคมตามหลักพุทธจริยศาสตร์ (๓) เพื่อ บูรณาการหลักการเสริมสร้างความเข้มแข็งของครอบครัวและสังคมตามหลักพุทธจริยศาสตร์ การศึกษาวิจัยครั้งนี้ เป็นกาวิจัยทั้งแบบเอกสาร และศึกษาวิจัยเชิงคุณภาพ ผลการวิจัยพบว่า ครอบครัว คือ กลุ่มบุคคลที่มีความผูกพันและใช้ชีวิตร่วมกัน เป็นสถาบันหลักของสังคมซึ่งเป็นรากฐานสำคัญยิ่งต่อการดำรงชีวิตในศตวรรษที่ ๒๑ ครอบครัวในปัจจุบันมีหลากหลายรูปแบบเปลี่ยนแปลงไปตามสภาพสังคม เศรษฐกิจ ประกอบด้วยครอบครัวเดี่ยว มีสมาชิกในครอบครัวพ่อแม่ลูก และกลายเป็นครอบครัวขยายเมื่อลูกแต่งงานและอยู่กับพ่อแม่ในระยะแรกของการใช้ชีวิตคู่แล้วแยกตัวออกไปสร้างครอบครัวใหม่ที่กลายเป็นครอบเดี่ยวถือว่าเป็นลักษณะวงจรชีวิตครอบครัวในยุกปัจจุบัน บทบาทหน้าที่ของสถาบันครอบครัวและสังคมไทยกับการเสริมสร้างความเข้มแข็ง ประกอบด้วยการส่งเสริมสัมพันธภาพที่ดีในครอบครัว สร้างความรัก ความอบอุ่น และความเข้าใจภายในครอบครัว การปลูกฝังให้มีวิถีการดำเนินชีวิตที่ดีและถูกต้อง มีส่วนร่วมรับผิดชอบต่อสังคม ไม่สร้างปัญหาให้ครอบครัวและสังคม ทุกคนในครอบครัวมีส่วนร่วมในการป้องกันและแก้ไขปัญหาที่เกิดขึ้น การเสริมสร้างความเข้มแข็งตามหลักพุทธจริยศาสตร์ ใช้หลักสมาชีวิธรรม เป็นหลักธรรมของคู่ชีวิตที่มุ่งเน้นความประพฤติที่สมํ่าเสมอกลมกลืนกัน ซึ่งส่งผลถึงความสงบเรียบร้อยดีงามในสังคมไทย สมาชิกทุกคนต้องมีคุณธรรมซึ่งถือว่าเป็นหลักพุทธจริยศาสตร์ที่ สำคัญและจำเป็น ๔ ประการ (๑) สมศรัทธา การมีศรัทธาเสมอกัน (๒) สมสีลา การมีศีลเสมอกัน (๓) สมจาคา การมีความเสียสละเสมอกัน และ (๔) สมปัญญา การมีปัญญาสามารถแยกถูกผิดชั่วดีเสมอกัน พุทธจริยศาสตร์สามารถบูรณาการเสริมสร้างความเข้มแข็งให้ครอบครัวและสังคมไทยในการดำเนินชีวิต ๓ ระดับ ประกอบด้วย (๑) ระดับพื้นฐาน ศีล ๕ กับ ธรรม ๕ เป็นพี้นฐานความสงบเรียบร้อยดีงามของทุกคนในสังคม (๒) ระดับกลาง สังคหวัตถุ ๔ และทิศ ๖ บุคคลในครอบครัวย่อมมีหน้าที่ต้องปฏิบัติต่อบุคคลต่าง ๆ ในสังคมอันเปรียบเสมือนทิศทั้ง ๖ ทำให้เกิดผลดีในระดับปัจเจกชนและระดับสังคม (๓) ระดับสูง ธรรมคุ้มครองโลก ๒ และมรรคมีองค์ ๘ หลักจริยธรรมขั้นสูงนี้เหมาะสำหรับการฝึกอบรมยกระดับจิต ความละอายชั่วกลัวบาปเป็นหนทางนำไปสู่อริยบุคคล ซึ่งหลักพุทธจริยศาสตร์ระดับต้นและระดับกลาง ถือว่าเป็นองค์ความรู้ที่สามารถบูรณาการเสริมสร้างความเข้มแข็งให้กับสถาบันครอบครัวและ สังคมไทยปกติสุข สงบเรียบร้อยดีงาม ส่วน จริยศาสตร์ระดับสูงเหมาะสำหรับผู้ออกจากเรือน ปฏิบัติธรรมเพื่อแสวงหาความหลุดพ้นตามนัยทางพุทจริยศาสตร์