การพัฒนาตนเองตามหลักพุทธธรรมโดยอาศัยหลักสามัคคีธรรม

Abstract

การวิจัยนี้เป็นการวิจัยกึ่งทดลอง (Quasi Experimental Research) มีวัตถุประสงค์เพื่อ ศึกษาผลการพัฒนาตนเองตามหลักพุทธธรรมโดยอาศัยหลักสามัคคีธรรมสาหรับนักศึกษาอาชีวเกษตร ซึ่งเป็นนักเรียนอาสาสมัคร จานวน ๓๐ คน ที่ศึกษาระดับชั้นประกาศนียบัตรวิชาชีพชั้นปีที่ ๓ (ปวช. ๓) สังกัดวิทยาลัยเกษตรและเทคโนโลยีเชียงใหม่ ประจาปีการศึกษา ๒๕๕๐ สาหรับเครื่องมือประกอบด้วย แผนกิจกรรมการพัฒนาตนเองตามหลักพุทธธรรมที่สร้าง ตามแนวคิดกระบวนการสร้างอนาคตร่วมกันจานวน ๑๐ แผน แบบสังเกตพฤติกรรม แบบบันทึก วิเคราะห์การตนเอง: วันนี้ที่ฉันเป็น และวิถีพัฒนาตน โครงการทาดีเพื่อแผ่นดิน และแบบวัดผล สัมฤทธิ์การพัฒนาตนเองตามหลักสามัคคีธรรม ดาเนินการเก็บรวบรวมทั้งเชิงปริมาณและคุณภาพ มีการวิเคราะห์ผลแบบวัดผลสัมฤทธิ์ด้วยใช้สถิติพื้นฐานคือ ค่าร้อยละ ค่าเฉลี่ยและส่วนเบี่ยงเบน มาตรฐาน และค่า Paired Sample test พร้อมทั้งการวิเคราะห์ข้อมูลเชิงคุณภาพจากการสังเกต พฤติกรรม การสะท้อนความคิด การบอกเล่าบันทึกการวิเคราะห์และพัฒนาตนเอง ตลอดจนผล การดาเนินงานเชิงประจักษ์จากโครงการทาดีเพื่อแผ่นดิน ผลการวิจัยพบว่า หลังจากการร่วมกิจกรรมการพัฒนาตนเองตามหลักพุทธธรรมโดย อาศัยหลักสามัคคีธรรม ที่สื่อผ่านเทคนิควิธีกระบวนการสร้างอนาคตร่วมกัน ทาให้นักเรียนมี ผลสัมฤทธิ์การพัฒนาตนเองอย่างมีนัยสาคัญทางสถิติที่ระดับ ๐.๐๕ โดยมีระดับค่าเฉลี่ยพฤติกรรม ด้านสามัคคีธรรมหลังร่วมกิจกรรมสูงกว่าก่อนร่วมกิจกรรม ดังนี้ ด้านความซื่อสัตย์สุจริต ซึ่งพบว่า ภายหลังร่วมกิจกรรมพัฒนาตนเองด้วยเทคนิค กระบวนการสร้างอนาคตร่วมกัน นักเรียนมีค่าเฉลี่ยพฤติกรรมด้านความซื่อสัตย์สุจริตในระดับมาก ที่สุด โดยมีระดับค่าเฉลี่ยที่ ๔.๔๕ ซึ่งเป็นระดับค่าเฉลี่ยที่สูงกว่าก่อนเข้าร่วมกิจกรรม อย่างมีระดับ นัยสาคัญที่ระดับ ๐.๐๕ ด้านความรับผิดชอบ ซึ่งพบว่า ภายหลังร่วมกิจกรรมพัฒนาตนเองด้วยเทคนิควิธี กระบวนการสร้างอนาคตร่วมกัน นักเรียนมีค่าเฉลี่ยพฤติกรรมด้านความรับผิดชอบในระดับมากที่สุด โดยมีระดับค่าเฉลี่ยที่ ๔.๖๑ ซึ่งเป็นระดับค่าเฉลี่ยที่สูงกว่าก่อนเข้าร่วมกิจกรรม อย่างมีระดับ นัยสาคัญที่ระดับ ๐.๐๕ ด้านความยุติธรรม ซึ่งพบว่า ภายหลังร่วมกิจกรรมพัฒนาตนเองด้วยเทคนิควิธี กระบวนการสร้างอนาคตร่วมกัน นักเรียนมีค่าเฉลี่ยพฤติกรรมด้านความยุติธรรมในระดับมากที่สุด โดยมีระดับค่าเฉลี่ยที่ ๔ .๖๔ ซึ่งเป็นระดับค่าเฉลี่ยที่สูงกว่าก่อนเข้าร่วมกิจกรรม อย่างมีระดับ นัยสาคัญที่ระดับ ๐.๐๕ ด้านความสามัคคี ซึ่งพบว่า ภายหลังร่วมกิจกรรมพัฒนาตนเองด้วยเทคนิควิธี กระบวนการสร้างอนาคตร่วมกัน นักเรียนมีค่าเฉลี่ยพฤติกรรมด้านความสามัคคีในระดับมากที่สุด โดยมีระดับค่าเฉลี่ยที่ ๔.๕๕ ซึ่งเป็นระดับค่าเฉลี่ยที่สูงกว่าก่อนเข้าร่วมกิจกรรม อย่างมีระดับ นัยสาคัญที่ระดับ ๐.๐๕ ด้านความเมตตา ซึ่งพบว่าภายหลังร่วมกิจกรรมพัฒนาตนเองด้วยเทคนิควิธีกระบวนการ สร้างอนาคตร่วมกัน นักเรียนมีค่าเฉลี่ยพฤติกรรมด้านความเมตตาในระดับมากที่สุด โดยมีระดับ ค่าเฉลี่ยที่ ๔.๔๓ ซึ่งเป็นระดับค่าเฉลี่ยที่สูงกว่าก่อนเข้าร่วมกิจกรรม อย่างมีระดับนัยสาคัญที่ระดับ ๐.๐๕ นอกจากนี้ยังพบว่า ภายหลังร่วมกิจกรรมพัฒนาตนเองด้วยเทคนิควิธีกระบวนการสร้าง อนาคตร่วมกัน นักเรียนพัฒนาทักษะการคิดวิเคราะห์ต่อตนเองและสังคม โดยมีการนาเสนอ ความคิดอย่างเป็นระบบชัดเจน ครอบคลุมประเด็นคาถาม มีการแสดงความคิดเชิงวิเคราะห์ อ้างอิง หลักการ และมีมุมมองเชิงสร้างสรรค์ต่อการแก้ไขปัญหาสังคม ทั้งนี้เป็นลักษณะการพัฒนาโดย ลาดับนับจากการเข้าร่วมกิจกรรม อีกทั้งยังปรากฏว่า นักเรียนได้มีการขยายข่ายความดีชักชวนเพื่อน ในสถานศึกษาเข้าร่วมกิจกรรมทาดีเพื่อแผ่นดิน จานวน ๕ โครงการ ได้แก่ โครงการชวนเพื่อนพี่น้อง ทาดี โครงการรักษ์สิ่งแวดล้อม โครงการอาสาเกษตร โครงการค่ายอาสาเพื่อพัฒนาทักษะชีวิต ป้องกันสารเสพติดสาหรับน้องพื้นที่สูง และโครงการชวนเพื่อนเข้าวัด โดยสรุป การใช้หลักสามัคคีธรรมที่เรียนรู้ผ่านเทคนิควิธีกระบวนการสร้างอนาคตร่วมกัน สามารถทาให้นักเรียนเกิดการพัฒนาตนเองตามหลักพุทธธรรม ซึ่งแสดงออกทั้งการคิด การพูด และ การกระทำ