การศึกษาวิเคราะห์บทบาทของสตรีที่มีต่อการส่งเสริมคุณธรรมจริยธรรมตามแนวพระพุทธศาสนาที่ปรากฏในวรรณกรรมอีสาน

Abstract

งานวิจัยนี้เป็นส่วนหนึ่งของรายงานการวิจัยเรื่อง “การศึกษาวิเคราะห์บทบาทของสตรีที่มีต่อการส่งเสริมคุณธรรมจริยธรรมตามแนวพระพุทธศาสนาที่ปรากฏในวรรณกรรมอีสาน” โดยมีวัตถุประสงค์ ๓ ประการ คือ(๑) เพื่อศึกษาบทบาทของสตรีที่ปรากฏในคัมภีร์พระพุทธศาสนา (๓) เพื่อศึกษาบทบาทของสตรีที่ปรากฏในวรรณกรรมอีสาน (๒) เพื่อศึกษาวิเคราะห์บทบาทของสตรีที่มีต่อการส่งเสริมคุณธรรมจริยธรรมตามแนวพระพุทธศาสนาที่ปรากฏในวรรณกรรมอีสาน ผลการวิจัยพบว่า พระพุทธศาสนาได้ให้ความสำคัญกับสตรีในทุกมิติไม่ว่าจะเป็นบทบาทในเรื่องของการเป็นมารดา เป็นภรรยา หรือบทบาทในทางพระพุทธศาสนาก็สามารถที่จะเข้าสู่การบวชเป็นภิกษุณีเพื่อศึกษาพระพุทธศาสนาได้ ส่วนบทบาทสตรีในวรรณกรรมอีสานทั้งหมด ๑๒ เรื่องที่นำมาศึกษานั้นจะพบว่า วรรณกรรมอีสานให้ความสำคัญกับสตรีในทุกๆด้านไม่ว่าจะเป็นบทบาทของความเป็นมารดา ความเป็นภรรยา หรือบทบาทในการแสดงออกทางสังคมได้โดยอิสระ เช่น การเลือกคู่ การทำงานหรือการสอน นอกจากนั้น บทบาทของสตรีในวรรณกรรมอีสานยังมีอิทธิพลต่อการส่งเสริมคุณธรรมจริยธรรมตามแนวพระพุทธศาสนาในหลายๆด้าน ได้แก่ (๑) ด้านการทำบุญ (บุญกิริยาวัตถุ ๓ ) (๒) ด้านความซื่อสัตย์ (๓) ด้านความขยันหมั่นเพียร (๔) ด้านความเข้าใจในชีวิต (๕) ด้านความกตัญญูเวที (๖) ด้านความมีเมตตา (๗) ด้านความเชื่อเรื่องกรรม ซึ่งบทบาทในแต่ละด้านนั้นสามารถที่จะเป็นภาพสะท้อนหรือเป็นแบบให้สตรีในสังคมอีสานได้นำไปประพฤติปฏิบัติตามได้ นอกจากนั้นบทบาทของสตรีในวรรณกรรมอีสานยังมีคุณค่าต่อสังคมอีสานหลายๆด้าน ได้แก่ (๑) คุณค่าด้านการศึกษา (๒) คุณค่าด้านการเข้าถึงบทบาททางวัฒนธรรมของสตรีในวรรณกรรมอีสาน (๓) คุณค่าในด้านการเคารพสิทธิของสตรี (๔) คุณค่าการพัฒนาชีวิต เป็นต้น