นามานุกรมบุคคลพุทธศาสน์

Abstract

งานวิจัยเรื่อง “นามานุกรมบุคคลพุทธศาสน์” มีวัตถุประสงค์ ๒ ประการ คือ ๑) เพื่อสืบค้นชื่อบุคคลที่ปรากฏในคัมภีร์ทางพระพุทธศาสนา ๒) เพื่อจัดคาอธิบายเกี่ยวกับบุคคลที่ปรากฏในคัมภีร์ทางพระพุทธศาสนาโดยการจัดลาดับตามตัวอักษร ผู้วิจัยได้ดาเนินการระเบียบวิธีวิจัยเชิงคุณภาพ (Qualitative Research) ผลการดาเนินการสรุปได้ดังนี้ ๑. รายชื่อบุคคลที่ได้จากการสืบค้นดัชนีท้ายเล่มพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย ตัดส่วนที่ซ้าออกไปแล้ว คัดเฉพาะรายชื่อที่จะได้จัดทาคาอธิบาย จานวนทั้งสิ้น ๑,๐๘๕ รายชื่อ ๒. ได้จัดทาคาอธิบาย โดยเรียงตามหมวดพยัญชนะวรรค ๔ หมวด คือ ก ข ค ฆ ง, จ ฉ ช ฌ ญ, ฏ ฐ ฑ ฒ ณ, ต ถ ท ธ น, ป ผ พ ภ ม, และพยัญชนะอวรรค ได้แก่ ย ร ล ว ส ห ฬ อ ตามลาดับ ส่วนลาดับสระ ก็เรียงตามรูปสระ อ อา อิ อี เอ โอ ตามลาดับ การจัดทาคาอธิบายได้ใช้หลักฐานจากคัมภีร์พระไตรปิฎก และคัมภีร์อรรถกถาเป็นหลัก คาอธิบายนามานุกรมจะประกอบไปด้วยสาระสาคัญ ๒ ส่วน ได้แก่ ชาติภูมิ และผลงานสาคัญ อนึ่ง สังคมอินเดียสมัยพุทธกาล นิยมตั้งชื่อให้สัมพันธ์กับลักษณะกาเนิด สิ่งแวดล้อม อาชีพหรือการงาน บุคคลในครอบครัว เช่น บุตรกับบุตร บุตรกับบิดามารดา การตั้งชื่อให้สัมพันธ์กับอุปนิสัย หรือพฤติกรรม สัมพันธ์กับโคตร และการตั้งชื่อให้สัมพันธ์กับชะตาชีวิต ซึ่งส่วนใหญ่มักเปลี่ยนร้ายให้กลายเป็นดี ด้วยข้อจากับด้านระยะเวลา การจัดทานามานุกรมครั้งนี้ อาศัยเพียงฐานของมูลจากพระไตรปิฎกฉบับภาษาไทยเป็นหลัก ทาให้ต้องละชื่อบุคคลในคัมภีร์อรรถกา และชื่อบุคคลร่วมสมัยที่มีความสาคัญทั้งชาวไทย และต่างประเทศ จึงเสนอแนะไว้เพื่อการจัดทาในโอกาสต่อไป