การศึกษาองค์ความรู้และหลักปฏิบัติเพื่อการขัดเกลาเชิงวัฒนธรรม ที่ปรากฏในคัมภีร์โบราณนครลำปาง

Abstract

รายงานการวิจัยเรื่อง การศึกษาองค์ความรู้และหลักปฏิบัติเพื่อการขัดเกลาเชิงวัฒนธรรมที่ ปรากฏในคัมภีร์โบราณนครลาปาง มีวัตถุประสงค์ดังนี้ 1. เพื่อสารวจคัมภีร์โบราณนครลาปาง วรรณกรรมประเภทคาสอนเพื่อการขัดเกลาเชิงวัฒนธรรมที่ปรากฏในคัมภีร์ ๒. เพื่อศึกษาองค์ความรู้ และหลักการปฏิบัติเพื่อการขัดเกลาเชิงวัฒนธรรมที่ปรากฏในคัมภีร์ ๓. เพื่อจัดทาชุดความรู้และ หลักการปฏิบัติเพื่อการขัดเกลาเชิงวัฒนธรรมที่ปรากฏในคัมภีร์ งานวิจัยนี้ดาเนินการศึกษาในลักษณะการวิจัยเชิงเอกสาร (Documentary Study) และการ วิจัยภาคสนาม (Field Study) และใช้การสนทนากลุ่ม (Focus group) จากปราชญ์ชาวบ้าน และผู้ที่ มีความรู้เรื่องคัมภีร์โบราณ และผู้เชี่ยวชาญภาษาล้านนา มานั่งพูดคุยกันในเรื่องของหลักธรรมที่ ปรากฏในคัมภีร์ โดยดาเนินการในพื้นที่วัดปงสนุกเหนือ อาเภอเมือง จังหวัดลาปาง วัดบ้านหลุก อาเภอแม่ทะ จังหวัดลาปาง วัดไหล่หิน อาเภอเกาะคา จังหวัดลาปาง และร่วมกันวิเคราะห์คัมภีร์ เพื่อให้ได้องค์ความรู้และหลักการปฏิบัติทางพระพุทธศาสนาเพื่อการขัดเกลาเชิงวัฒนธรรมองค์ความรู้ ด้านหลักคาสอนคติธรรม ความเชื่อ จารีต ประเพณี พิธีกรรมทางพระพุทธศาสนาและภูมิปัญญา ท้องถิ่น ผลการวิจัยพบว่า ลักษณะตามวรรณกรรมที่ปรากฏในงานวิจัย คือ วรรณกรรมประเภทคา สอนต่างๆ คือ จริยธรรมหรือแนวทางประพฤติปฏิบัติตามขนบธรรมเนียมประเพณีของสังคมล้านนา มาแต่โบราณ ตัวอย่างในงานวิจัยชิ้นนี้ เช่น เรื่อง ปมาธรรม เรื่อง สามป๋งสามกิ่ว และเรื่อง ธรรมดา สอนโลก ล้วนแล้วแต่มีเนื้อหาสาระที่แฝงไปด้วยหลักธรรมในการดารงชีวิตให้อยู่ในครรลองคลองธรรม โดยการกระทาความดี ละเว้นความชั่วเป็นพื้นฐาน ได้แก่ ศีล 5 ซึ่งเป็นสิ่งที่ทาให้ประมาท การพัฒนา ตนเองเพื่อให้อยู่ได้ในสังคมอย่างมีความสุข ความยุติธรรม ความเสมอภาคและเสรีภาพ การเสียสละ หรือการสงเคราะห์ โดยการแบ่งปันสิ่งของต่างๆ แก่คนที่ควรให้ ความอุตสาหะและความพยายาม มี ความเพียร ความอดทน และมีความพยายามอันจะช่วยให้บุคคลประสบความสาเร็จ พร้อมพัฒนา ตนเองอยู่เสมอ