การเสริมสร้างค ่นิยมสุจริตของสถาบันครอบครัวตามหลักพระพุทธศาสนา

Abstract

การวิจัยครั้งนี้ มีวัตถุประสงค*เพื่อ (๑) ศึกษาสภาพป7จจุบันของคานิยมสุจริตของสถาบัน ครอบครัว (๒) วิเคราะห*แนวทางการเสริมสรางคานิยมสุจริตของสถาบันครอบครัวตามหลักพระพุทธศาสนาที่สอดคลองกับบริบทของสังคมไทย และ (๓) นำเสนอรูปแบบการเสริมสรางค านิยมสุจริตของสถาบันครอบครัวตามหลักพระพุทธศาสนา โดยการวิจัยครั้งนี้เป>นวิจัยแบบผสานวิธี ระหวางการวิจัยเชิงปริมาณ โดยใชแบบสอบถามเป>นเครื่องมือในการเก็บรวบรวมขอมูลภาคสนามจากกลุมตัวอยาง คือ ผูแทนครัวเรือนในพื้นที่จังหวัดราชบุรี จำนวน ๔๐๐ ครัวเรือน และวิเคราะห*ข อมูลโดยใชโปรแกรมสำเร็จรูปเพื่อการวิจัยทางสังคมศาสตร* และการวิจัยเชิงคุณภาพ โดยการสัมภาษณ*เชิงลึกผูใหขอมูลสำคัญ จำนวน ๘ รูป/คน และการสนทนากลุมเฉพาะรวมกับผูทรงคุณวุฒิ ด วยวิธีการสุมแบบเจาะจง จำนวน ๘ รูป/คน ครอบคลุมผูมีสวนเกี่ยวของ ๔ กลุม ประกอบดวย กลุ มองค*กรศาสนากลุมองค*กรภาครัฐ กลุมองค*กรการศึกษา และกลุมองค*กรทองถิ่นและวิเคราะห*ขอมูลดวยเทคนิคการวิเคราะห*เนื้อหาประกอบบริบทผลการวิจัยพบวา ๑. คานิยมสุจริตของสถาบันครอบครัว โดยภาพรวม อยูในระดับมาก มีคาเฉลี่ยเทากับ๔.๒๕ เมื่อพิจารณาเป>นรายดาน พบวา ดานที่มีคาเฉลี่ยสูงสุด ไดแก ดานการละเวนกาเมสุมิจฉาจาร อยูในระดับมากที่สุด มีคาเฉลี่ยเทากับ ๔.๕๑ รองลงมาไดแก ดานการละเวนอทินนาทาน อยู ในระดับมาก มีคาเฉลี่ยเทากับ ๔.๔๑ สวนดานที่มีคาเฉลี่ยต่ำสุด ไดแก ดานการละเว นมุสาวาท อยูในระดับมาก มีคาเฉลี่ยเทากับ ๔.๒๑๒. ผลการวิเคราะห*แนวทางการเสริมสร างคานิยมสุจริตของสถาบันครอบครัวตามหลักพระพุทธศาสนาที่สอดคลองกับบริบทของสังคมไทย พบวา (๑) ดานการละเวนปาณาติบาต ไดแกสงเสริมกิจกรรมจิตสาธารณะ สงเสริมกิจกรรมสร างความปรองดองสามัคคีอยางตอเนื่อง และสงเสริมการจัดตั้งกองทุนพัฒนาคุณภาพชีวิตผู ยากไรหรือผูดอยโอกาส (๒) ดานการละเวนอทินนาทาน ไดแกสงเสริมการดำเนินชีวิตตามปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงอยางตอเนื่อง สงเสริมการพัฒนาเศรษฐกิจระดับครัวเรือนและอาชีพเสริม และการเฝJาระวังและสรางภูมิคุมกันสังคมอยูเย็นเป>นสุขตามแนววิถีพุทธข(๓) ดานการละเว นกาเมสุมิจฉาจาร ไดแก สรางภูมิคุมกันครอบครัวอบอุน สงเสริมการมีสวนรวมในกิจกรรมทางสังคมร วมกันของสมาชิกในครอบครัว และสงเสริมกิจกรรมประกวดครอบครัวรักษาศีลหาเพื่อยกย องครอบครัวตนแบบใหเป>นรูปธรรมทางสังคม (๔) ดานการละเวนมุสาวาท ไดแก สรางสิ่งแวดลอมที่เป>นคุณทางสังคม จัดกิจกรรมทางสังคมระดับชุมชนที่สงเสริมความสามัคคีและการอยูรวมกันอยางสันติสุข และสงเสริมวิธีการคิดวิเคราะห*ในการใชคำพูดในเชิงบวก (๕) ด านการละเวนสุราเมรยมัชชปมาทัฏฐาน ไดแก สรางหลักประกันสุขภาพในครอบครัวโดยมีตนแบบความประพฤติที่ดีเป>นฐาน รณรงค*การทำกิจกรรมทางสังคมที่สงเสิรมใหชุมชนปลอดอบายมุขและยาเสพติดอยางตอเนื่อง และจัดตั้งชมรมครอบครัวรักษาสุขภาวะและภูมิคุมกันภัยยาเสพติด ๓. รูปแบบการเสริมสรางคานิยมสุจริตของสถาบันครอบครัวตามหลักพระพุทธศาสนาพบว า รูปแบบการเสริมสรางคานิยมสุจริตของสถาบันครอบครัวตามหลักพระพุทธศาสนาที่เหมาะสม และสอดคลองกับสภาพการณ*ในป7จจุบัน ไดแก รูปแบบของเครือขายสัมพันธ*ทางสังคม ที่เรียกว าเครือขายครอบครัวสุจริตวิถีพุทธ ที่มุงขับเคลื่อนการทำงานระหวางผูมีสวนเกี่ยวของระดับพื้นที่จาก เล็กไปหาใหญ โดยอาศัยโครงการสรางความปรองดองสมานฉันท*โดยใชหลักธรรมทางพระพุทธศาสนาหมูบานรักษาศีล ๕ เป>นฐาน ทั้งนี้ “เครือขายครอบครัวสุจริตวิถีพุทธ” มีวิสัยทัศน* คือ “เสริมสรางคานิยมและวิถีชีวิตสุจริตแนวพุทธ” และมีพันธกิจ คือ “การเสริมสรางคานิยมสุจริตแกเด็กและ เยาวชน และสนับสนุนการทำกิจกรรมทางสังคมที่มีคุณภาพ” และมีภารกิจหลัก คือ (๑) สงเสริมสร างความปรองดองสามัคคีอยางตอเนื่องดวยกิจกรรมจิตสาธารณะ (๒) สงเสริมการดำเนินชีวิตตาม ปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงและสรางภูมิคุมกันสังคมอยูเย็นเป>นสุขปราศจากทุจริต (๓) ส งเสริมการสรางภูมิคุมกันครอบครัวอบอุนโดยกระบวนการมีสวนรวมของสมาชิกในครอบครัว (๔) ส งเสริมการเผยแพรองค*ความรูการคิดวิเคราะห*วิธีใชคำพูดในเชิงบวก และ (๕) สงเสริมการรักษาสุขภาวะและภูมิคุมกันยาเสพติดดวยวิถีครอบครัวอบอุน