การพัฒนานวัตกรรมเพื่อส่งเสริมสุขภาพจิตของผู้สูงอายุตามหลักไตรสิกขา

Abstract

งานวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์ เพื่อ ๑) เพื่อศึกษาปัญหา ความต้องการ และระดับสุขภาพจิตของผู้สูงอายุ ๒) เพื่อพัฒนานวัตกรรมส่งเสริมสุขภาพจิตของผู้สูงอายุตามหลักไตรสิกขา และ ๓) เพื่อประเมินและนำเสนอนวัตกรรมส่งเสริมสุขภาพจิตของผู้สูงอายุตามหลักไตรสิกขา มีรูปแบบกระบวนการวิจัย ได้แก่ ๑) การสำรวจสังเคราะห์ปัญหาและความต้องการของผู้สูงอายุจากงานเอกสารประกอบกับการดำเนินการวิจัยเชิงสำรวจ เพื่อให้ทราบถึงปัญหาและความต้องการของผู้สูงอายุ รวมถึงลักษณะอันเหมาะสมของระบบที่จะพัฒนาขึ้น ๒) การออกแบบและพัฒนาโมบายแอปพลิเคชัน ตลอดจนการกำหนดเครื่องมือเชิงเทคโนโลยีที่จำเป็นต้องใช้ในการพัฒนา เพื่อให้อยู่กรอบของความต้องการจากผลการศึกษาในข้อที่ ๑ ๓) การทดลองใช้งานโมบายแอปพลิเคชัน คณะผู้วิจัยได้แบ่งกลุ่มผู้ให้ข้อมูลเป็น ๒ กลุ่ม คือ กลุ่มที่ ๑ กลุ่มผู้ให้ข้อมูลความต้องการระบบ ประกอบด้วยผู้ทรงคุณวุฒิด้านพระพุทธศาสนา ผู้ที่มีส่วนเกี่ยวข้องกับสังคมผู้สูงอายุ และผู้เชี่ยวชาญด้านการพัฒนาโมบายโมบายแอปพลิเคชัน จำนวน ๑๙ ท่าน กลุ่มที่ ๒ กลุ่มตัวอย่างทดสอบนวัตกรรม คือ ผู้สูงอายุในอำเภอเมือง จังหวัดเชียงใหม่ จำนวน ๓๐ คน โดยการเก็บรวบรวมข้อมูลจากการสัมภาษณ์เชิงลึก การตอบแบบสอบถามและแบบประเมินแบบ และได้นำเทคนิคกระบวนการเก็บข้อมูลความต้องการแบบมีส่วนร่วม โดยใช้เครื่องมือการวิจัย คือ ชุดคำถาม แบบสอบถาม แบบประเมินความพึงพอใจ และแบบสอบถามสุขภาพทั่วไปของกรมสุขภาพจิต พร้อมทั้งได้ประยุกต์ใช้เครื่องมือทางทฤษฏีวิศวกรรมความรู้ในการสังเคราะห์ความต้องการผู้ใช้งานอย่างเป็นระบบ ผลที่ได้จากการศึกษาวิจัย ประกอบด้วย ๑) นวัตกรรมเชิงเทคโนโลยี คือ โมบายแอปพลิเคชัน “วัดในบ้าน” ที่ช่วยให้สามารถปฏิบัติตนตามหลักไตรสิกขาได้ที่บ้าน ๒) นวัตกรรมเชิงสังคม คือ รูปแบบการนำนวัตกรรมเชิงเทคโนโลยีไปใช้เพื่อให้วัดและชุมชมสามารถดำเนินกิจกรรมร่วมกันในยุคปัจจุบันได้ นอกจากนี้ยังได้นำเสนอผลการประเมินนวัตกรรมด้านต่างๆ และข้อเสนอแนะเพื่อให้สามารถนำไปพัฒนาต่อยอดกับเครือข่ายวัด ชุมชน กลุ่มผู้สูงอายุโดยการพัฒนาสุขภาพจิตของผู้สูงอายุตามหลัก ศีล สมาธิ และปัญญา