การวิเคราะห์อิทธิพลของพระพุทธรูปสำคัญกับการพัฒนาจิตใจและปัญญา ในสังคมไทย

Abstract

งานวิจัย เรื่อง การวิเคราะห์อิทธิพลของพระพุทธรูปสำคัญกับการพัฒนาจิตใจและปัญญา ในสังคมไทย มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาอิทธิพลของพระพุทธรูปสำคัญในประเทศไทย เพื่อวิเคราะห์ อิทธิพลของพระพุทธรูปสำคัญในประเทศไทยกับการพัฒนาจิตใจ และปัญญา และเพื่อวิเคราะห์ พระพุทธรูปสำคัญในประเทศไทยในฐานะสัญลักษณ์ทางศาสนาและวัฒนธรรม ประชากรที่ใช้ในการ วิจัยคือ เจ้าอาวาส ผู้นำชุมชน นักวิชาการศาสนาและประวัติศาสตร์พุทธศิลป์ ประชาชนผู้มา นมัสการพระพุทธรูปสำคัญ รวมผู้ให้ข้อมูลทั้งหมด จำนวน ๑๗ รูป/คน ซึ่งเป็นผู้ให้ข้อมูลที่สำคัญ (Key-Informant) เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัย ได้แก่ สัมภาษณ์แบบเจาะลึก (In-depth Interview) ผล การศึกษาพบว่า ๑. อิทธิพลของพระพุทธรูปสำคัญในสังคมไทย สามารถสรุปได้ดังนี้ ๑) อิทธิพลต่อ ครอบครัว โดยพระพุทธรูปสำคัญได้เข้ามามีอทิ ธิพลต่อพุทธศาสนิกชนเริ่มตงั้ แตแ่ รกเกิด โดยพอ่ แม่ จะ ถวายบุตรธิดาให้เป็นลูกหลวงพ่อ เพราะมีความเชื่อว่าจะทำให้บุตรธิดาปลอดภัย ปราศจากโรคภัย เบียดเบียน มีความเจริญก้าวหน้าในชีวิต ๒) อิทธิพลต่อสังคม โดยอาศัยวัดซึ่งเป็นที่ประดิษฐาน พระพุทธรูปสำคัญได้ให้ความช่วยเหลือต่อหน่วยงานภาครัฐ เอกชน โรงเรียน สถานพยาบาลต่างๆ โดย อาศัยเงินบริจาคที่มาจากประชาชนทั่วไปที่มากราบไหว้สักการะ ไปช่วยส่งเสริมสนับสนุนสังคมในด้าน ต่างๆ ๓) อิทธิพลทางด้านวัฒนธรรม ก่อให้เกิดประเพณีวัฒนธรรมที่จัดขึ้นเกี่ยวกับพระพุทธรูปสำคัญ โดยเฉพาะ เช่น งานนมัสการหลวงพ่อ ศิลปะการแสดง ประเพณีชักพระ เป็นต้น ซึ่งทำให้เกิดการ อนุรักษ์ประเพณีวัฒนธรรมที่ดีงาม ๔) อิทธิพลทางด้านเศรษฐกิจ ทำให้การท่องเที่ยวในจังหวัดมีการ เติบโต ชาวบ้านบริเวณโดยรอบได้ประกอบสัมมาชีพ มีอาชีพค้าขาย ซึ่งเป็นการส่งเสริมอาชีพให้กับ ชาวบ้านในชุมชนได้เป็นอย่างดี ๕) อิทธิพลทางด้านจิตใจ พระพุทธรูปสำคัญเป็นที่ยึดเหนี่ยวจิตใจ มีที่ พึ่งพึงทางใจให้เกิดความรู้สึกปลอดภัย อุ่นใจ สบายใจ และเป็นสิ่งเตือนใจในการประพฤติปฏิบัติในสิ่ง ที่ดีงาม ละเว้นจากการทำชั่วทั้งปวง ๒. การวิเคราะห์อิทธิพลของพระพุทธรูปสำคัญในประเทศไทยกับการพัฒนาจิตใจ และ ปัญญา พบว่า การที่พุทธศาสนิกชนได้มากราบไหว้สักการะพระพุทธรูปสำคัญ ซึ่งเป็นเครื่องหมายสื่อ แทนพระพุทธเจ้า ได้ระลึกนึกถึงพุทธคุณ นึกถึงหลักธรรมคำสอนแล้วน้อมนำเอามาใช้ประพฤติปฏิบัติ ในชีวิตประจำวัน อยู่บนพื้นฐานของปัญญาหรือความมีเหตุผล โดยมุ่งหมายให้เกิดความสงบทางใจ และเกิดสติปัญญาในการแก้ปัญหาชีวิต ก็ชื่อว่าได้พัฒนาจิตใจ และปัญญา สามารถอบรมเจริญ วิปัสสนาซึ่งเป็นหนทางการดับกิเลส หรือความหลุดพ้นได้ ๓. การวิเคราะห์พระพุทธรูปสำคัญในประเทศไทยในฐานะสัญลักษณ์ทางศาสนาและ วัฒนธรรม เห็นได้ว่า พระพุทธรูปสำคัญเป็นสัญลักษณ์สำคัญของแต่ละจังหวัด และเป็นเครื่องหมายสื่อ แทนพระพุทธเจ้าที่มีคุณค่าทางจิตใจต่อพุทธศาสนิกชนเป็นอย่างมาก เป็นรากฐานแห่งจารีตประเพณี และวัฒนธรรมซึ่งเกี่ยวข้องกับวิถีชีวิตของคนไทยตั้งแต่เกิด จนถึงตาย เป็นสัญลักษณ์สำคัญในทาง พระพุทธศาสนา เป็นวัตถุธรรมที่สร้างขึ้นเพื่อแทนองค์จริงของพระพุทธเจ้า และแฝงไว้ด้วยปรัชญา และคติคำสอนทางพระพุทธศาสนาอย่างลึกซึ้ง นำมาสู่ความระลึกถึงพระพุทธเจ้าในฐานะเป็นบุคคล สำคัญผู้เป็นบรมครูและเป็นแบบอย่างในการปฏิบัติตนเพื่อให้พ้นทุกข์อันเป็นแก่นคำสอนของ พระพุทธศาสนา