การพัฒนาชุมชนแบบพหุภาคีภายใต้ปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง ของชุมชนในจังหวัดลำปาง

Abstract

การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์ คือ ๑. เพื่อศึกษาแนวคิดทฤษฎีการมีส่วนร่วม และ เศรษฐกิจพอเพียงของชุมชนในจังหวัดลาปาง ๒. เพื่อเสนอรูปแบบการมีส่วนร่วมและการพัฒนาชุมชน แบบพหุภาคีภายใต้ปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงของชุมชนในจังหวัดลาปาง โดยดาเนินการวิจัยแบบ ผสมผสาน (Mixed Methods Research) คือ การวิจัยที่ใช้เทคนิคการวิจัยเชิงคุณภาพ (Qualitative Research) และเทคนิคการวิจัยเชิงปริมาณ (Quantitative Research) มาผสมผสานกันในการทา วิจัยเรื่องเดียวกันเพื่อที่จะสามารถตอบคาถามการวิจัยได้สมบูรณ์ขึ้น จากกลุ่มประชากรตัวอย่างที่เป็น กลุ่มประชากรผู้ให้ข้อมูลสาคัญ (Key Informant) ได้แก่ การพัฒนาชุมชนแบบพหุภาคีภายใต้ปรัชญา เศรษฐกิจพอเพียงทางพระพุทธศาสนา นักวิชาการ ผู้นาชุมชน ผู้รับผิดชอบงานด้านพัฒนาชุมชน และพระสงฆ์ จานวน ๑๕ รูป/คน ด้วยการทาการสัมภาษณ์แบบเจาะลึก (In-depth Interview) และประชากรที่อาศัยอยู่ในจังหวัดลาปาง ด้วยการแจกแบบสอบถาม ( Questionnaire ) ๒๑๐ชุด โดยแบ่งเป็น ๗ กลุ่ม ได้แก่กลุ่มที่ ๑ ตัวแทนจากกลุ่มครอบครัว ,กลุ่มที่ ๒ ตัวแทนจาก สถาบันการศึกษา , กลุ่มที่ ๓ ตัวแทนจากสถาบันศาสนา , กลุ่มที่ ๔ ตัวแทนจากองค์กรพัฒนาเอกชน ,กลุ่มที่ ๕ ตัวแทนจากองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น , กลุ่มที่ ๖ ตัวแทนจากองค์กรธุรกิจ และกลุ่มที่ ๗ ตัวแทนจากหน่วยงานอื่น ซึ่งผู้วิจัยได้ทาการสุ่มตัวอย่างแบบเจาะจง ผลการวิจัยพบว่า ๑) แนวคิดทฤษฎีการมีส่วนร่วม และเศรษฐกิจพอเพียงของชุมชนในจังหวัดลาปาง พบว่ากลุ่มตัวอย่างจากกลุ่มที่ ๑ ตัวแทนจากกลุ่มครอบครัว กลุ่มที่ ๒ ตัวแทนจาก สถาบันการศึกษากลุ่มที่ ๓ ตัวแทนจากสถาบันศาสนา กลุ่มที่ ๔ ตัวแทนจากองค์กรพัฒนาเอกชนกลุ่ม ที่ ๕ ตัวแทนจากองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น และกลุ่มที่ ๗ ตัวแทนจากหน่วยงานอื่น พบว่าการมี ส่วนร่วม/การมีความเข้าใจเกี่ยวกับการพัฒนาชุมชนแบบพหุภาคีภายใต้ปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงของ ชุมชนในจังหวัดลาปาง ในภาพรวมอยู่ในระดับมากโดยมีค่าเฉลี่ย๓.๗๒ , ๓.๖๗ , ๓.๖๕, ๓.๗๘ , ๓.๗๗ และ๓.๖๓ ตามลาดับ และเมื่อจาแนกเป็นรายด้านแล้วพบว่าการพัฒนาชุมชนแบบพหุภาคี ภายใต้ปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงของชุมชนในจังหวัดลาปาง อยู่ในระดับมากทุกด้าน ในขณะที่กลุ่มที่ ๖ ตัวแทนจากองค์กรธุรกิจ พบว่าการมีส่วนร่วม/การมีความเข้าใจเกี่ยวกับการพัฒนาชุมชนแบบพหุ ภาคีภายใต้ปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงของชุมชนในจังหวัดลาปาง ในภาพรวมอยู่ในระดับปานกลางโดยมีค่าเฉลี่ย๓.๒๕ และเมื่อจาแนกเป็นรายด้านแล้วพบว่าการพัฒนาชุมชนแบบพหุภาคีภายใต้ปรัชญา เศรษฐกิจพอเพียงของชุมชนในจังหวัดลาปาง อยู่ในระดับปานกลางทุกด้าน ๒) รูปแบบการมีส่วนร่วมและการพัฒนาชุมชนแบบพหุภาคีภายใต้ปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงของ ชุมชนในจังหวัดลาปาง พบว่าควรมีการมีการวางแผนการพัฒนาชุมชนด้วยหลักพุทธธรรม อันได้แก่ หลักอปริหานิยธรรม โดยมีแนวทางปฏิบัติที่จะก่อให้เกิดการร่วมมือกันพัฒนาชุมชนแบบพหุภาคี ภายใต้ปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง ด้วยวิธีการหมั่นประชุมกันเนืองนิจ มีการพร้อมเพรียงกันประชุม โดยไม่บัญญัติสิ่งที่ยังไม่ได้บัญญัติ และไม่เลิกล้มสิ่งที่บัญญัติไว้แล้ว และรับฟังคาสั่งสอนของผู้ใหญ่ถือ ว่าเป็นสิ่งที่ดี โดยใช้เครื่องมือที่นามาพัฒนาตัวบุคคลเป็นสาคัญด้วยหลักสาราณียธรรม เนื่องจาก ตัวบุคคลเป็นเครื่องมือ กลไกสาคัญในการขับเคลื่อนให้ได้มาเพื่อการสร้างการพัฒนาชุมชน โดยในการ พัฒนาตัวบุคคลจึงต้องอาศัย ธรรมที่สาคัญที่หล่อหลอมให้พุทธศาสนิกชนเป็นคนรักชุมชน รัก อิสระเสรี มีนิสัยโอบอ้อมอารี มีเมตตากรุณาต่อกัน และควรกาหนดกิจกรรมเพิ่มเติมเป็นกิจกรรมที่ ส่งเสริมการมีส่วนร่วมของพหุภาคี ทั้งด้านการประชาสัมพันธ์ การให้ความรู้ การแลกเปลี่ยน ประสบการณ์ การศึกษาดูงาน การติดตามความก้าวหน้า เพื่อให้พหุภาคีมีความรู้ความเข้าใจ และมี ส่วนร่วมดาเนินโครงการอย่างต่อเนื่อง โดยมีกิจกรรมต่าง ๆ อาทิเช่นการเรียนรู้ ซึ่งการพัฒนาชุมชนให้ ความสาคัญต่อการสร้างกระบวนการเรียนรู้ให้แก่คนในชุมชนท้องถิ่น จึงเป็นการพัฒนา ที่เน้น กระบวนการมากกว่ารูปแบบ และต้องการความต่อเนื่องในการปฏิบัติรวมทั้งให้ความสาคัญต่อการ พัฒนาที่เริ่มจาก ฐานทรัพยากรในท้องถิ่น ตลอดจนการมีส่วนร่วมของพหุภาคี ได้แก่ ภาครัฐ ภาค ธุรกิจ องค์กรพัฒนาเอกชน นักวิชาการ เป็นต้น