ยุวสล่า : การถ่ายทอดและพัฒนาทักษะงานสล่าพุทธศิลป์รุ่นเยาว์ จังหวัดแพร่

Abstract

การศึกษาวิจัยเรื่อง “ยุวสล่า : การถ่ายทอดและพัฒนาทักษะงานสล่าพุทธศิลป์รุ่นเยาว์ จังหวัดแพร่” มีวัตถุประสงค์ในการศึกษาวิจัย คือ ๑) เพื่อศึกษารูปแบบกระบวนการถ่ายทอดและทักษะงานสล่าพุทธศิลป์รุ่นเยาว์ จังหวัดแพร่ ๒) เพื่อถ่ายทอดและพัฒนาทักษะงานสล่าพุทธศิลป์รุ่นเยาว์ จังหวัดแพร่ ๓) เพื่อเผยแพร่ภูมิปัญญางานสล่าพุทธศิลป์รุ่นเยาว์ จังหวัดแพร่ สู่สาธารณะเป็นการวิจัยเชิงคุณภาพในรูปแบบของ (R&D & Action Research) โดยการศึกษาองค์ความรู้งานด้านพุทธศิลป์ของจังหวัดแพร่ การจัดเสนวนากลุ่มย่อย เพื่อหาข้อมูลที่จะนำมาทำการวิเคราะห์หารูปแบบกระบวนการถ่ายทอด และพัฒนาทักษะงานสล่าพุทธศิลป์รุ่นเยาว์ ผลการวิจัยพบว่า ๑. รูปแบบกระบวนการถ่ายทอดและพัฒนาทักษะงานสล่าพุทธศิลป์รุ่นเยาว์ จังหวัดแพร่ ใช้วิธีการเชิงระบบ (Sytemmatic Approach) ในการสังเคราะห์ รูปแบบและกระบวนการถ่ายทอดและพัฒนาทักษะงานสล่ารุ่นเยาว์ ได้แก่ ปัจจัยนำเข้า (Input) กระบวนการ (Process) ผลผลิต (Output) การควบคุม (Control) ข้อมูลย้อนกลับ (Feedback) ๒. ถ่ายทอดและพัฒนาทักษะงานสล่าพุทธศิลป์รุ่นเยาว์ จังหวัดแพร่ เพื่อสร้างสล่ารุ่นใหม่จากพระภิกษุและสามเณรของโรงเรียนบวรวิชชาลัย วัดร่องฟอง จังหวัดแพร่ ที่เป็นกลุ่มตัวอย่างของงานสล่าพุทธศิลป์รุ่นเยาว์ จังหวัดแพร่ที่มีใจรักในงานพุทธศิลป์ที่สามารถสร้างรายได้ให้แก่ผู้ที่ประกอบอาชีพในด้านสล่าพุทธศิลป์ และเป็นการอนุรักษ์ฝีมืองานสล่าพุทธศิลป์ให้มีการตกทอดจากรุ่นสู่รุ่น การพัฒนาทักษะงานพุทธศิลป์ในจังหวัดแพร่เป็นการนำเอาความรู้ด้านศิลปะ มาถ่ายทอดลงบนแผ่นไม้ ซึ่งเป็นวัสดุที่ค่อนข้างหาได้ง่ายตามพื้นที่ต่าง ๆ ในจังหวัดแพร่ โดยเฉพาะไม้สัก ที่ปราชญ์ชาวบ้านหรือครูภูมิปัญญาท้องถิ่นในอดีตนำมาสร้างเป็นที่อยู่อาศัยและเครื่องใช้ต่างๆ ในครัวเรือน ปัจจุบันการถ่ายทอดงานเกี่ยวกับพุทธศิลป์ ยังมีลักษณะของการทำงานเป็นทีมเดี่ยวหรือเฉพาะกลุ่มอยู่ ด้วยปัจจัยของช่วงอายุ ช่วงประสบการณ์ แนวคิด ทัศนคติ เป็นรูปแบบของแต่ละคนที่มีรูปแบบ ข เฉพาะตน ผลการถ่ายทอดและพัฒนาทักษะทำให้ได้ผลสำเร็จของต้นแบบงานพุทธศิลป์เมืองแพร่ที่เกิดเป็นมูลค่าทางปัญญาควรแก่การสืบทอดและอนุรักษ์ ๔ ผลงาน ได้แก่ ธรรมาสน์ บุษบก ตุงกระด้าง และพระพุทธรูปไม้แกะสลัก ๓) การเผยแพร่ภูมิปัญญางานสล่าพุทธศิลป์รุ่นเยาว์ จังหวัดแพร่ สู่สาธารณะ โดยเผยแพร่ให้กลุ่มคนที่มีความรักและความสนใจในงานสล่า งานสล่าจะบังคับให้เรียนรู้ก็ไม่ประสบผลสำเร็จ ถ้าไม่มีใจรักในงานประเภทนี้ งานสล่าพุทธศิลป์เป็นงานที่เกิดขึ้นจากจิตใจของแต่ละบุคคลเท่านั้น ที่จะสามารถทำให้ประสบผลสำเร็จ และสามารถพัฒนาฝีมือให้มีความเชี่ยวชาญในงานสล่าพุทธศิลป์ได้ การเผยแพร่โดยกลุ่มสล่าสู่สล่ารุ่นเยาว์โดยการเริ่มต้นจากวัด เป็นการเรียนรู้จากกลุ่มสามเณรนักเรียนโรงเรียนบวรวิชชาลัย วัดร่องฟอง จังหวัดแพร่ ที่เป็นกลุ่มตัวอย่างของงานสล่าพุทธศิลป์รุ่นเยาว์ จังหวัดแพร่ และวัดทุ่งกวาวได้นำบุษบกซึ่งเป็นผลงานวิจัยได้นำไปใช้บรรจุสรีระศพพระเดชพระคุณพระราชวิสุทธี อดีตเจ้าอาวาสวัดทุ่งกวาว และพระพุทธรูปไม้แกะสลักได้นำไปประดิษฐานในอุโบสถในพุทธศาสนิกชนได้สักการะบูชา และธรรมาสน์ได้นำไปถวายแด่พระเดชพระคุณเจ้าประคุณสมเด็จพระมหาธีราจารย์ อธิบดีสงฆ์วัดพระเชตุพนวิมลมังคลาราม กรุงเทพมหานครซึ่งพระเดชพระเจ้าประคุณสมเด็จได้มอบถวายให้แก่วัดยางน้อย ตำบลก่อเอ้ อำเภอเขื่องใน จังหวัดอุบลราชธานีเพื่อใช้ในการเทศน์มหาชาติและในงานบุญต่างๆของวัดสืบไป นอกจากนี้ได้พัฒนาให้เป็นแหล่งเรียนรู้ภูมิปัญญาให้กับหน่วยงาน และองค์กรต่างๆ อีกด้วย