การจัดการความรู้ศิลปวัฒนธรรมเชิงสร้างสรรค์ระดับชุมชน ตามศาสตร์พระราชา จังหวัดแพร่

Abstract

การวิจัย เรื่อง การจัดการความรู้ศิลปวัฒนธรรมเชิงสร้างสรรค์ระดับชุมชนตามศาสตร์พระราชา จังหวัดแพร่ ในครั้งนี้ มีวัตถุประสงค์ ๑. เพื่อศึกษาการจัดการความรู้ด้านศิลปวัฒนธรรมเชิงสร้างสรรค์ระดับชุมชนตามศาสตร์พระราชาจังหวัดแพร่ ๒. เพื่อพัฒนาชุดความรู้ด้านศิลปวัฒนธรรมเชิงสร้างสรรค์ระดับชุมชนตามศาสตร์พระราชาจังหวัดแพร่ ๓. เพื่อถ่ายทอดชุดความรู้ศิลปวัฒนธรรมเชิงสร้างสรรค์ระดับชุมชนตามศาสตร์พระราชาจังหวัดแพร่ การวิจัยนี้ เป็นการวิจัย ๓ ประเภท คือ การวิจัยเชิงเอกสาร (documentary research) การวิจัยเชิงคุณภาพ (qualitative research) และการวิจัยเชิงปฏิบัติการ (action research) พื้นที่ในการเก็บข้อมูล ได้แก่ พื้นที่ในเขตบ้านเหมืองหม้อ ตาบลเหมืองหม้อ จังหวัดแพร่ โดยมีผู้ให้ข้อมูลสาคัญ รวมทั้งหมด ๔๗ คน เครื่องมือในการเก็บรวบรวมข้อมูล ได้แก่ แบบสัมภาษณ์ แบบสนทนากลุ่ม และแบบสังเกตุเชิงปฏิบัติการ วิเคราะห์ข้อมูลเชิงคุณภาพโดยการวิเคราะห์เนื้อหา (content analysis) ผลการวิจัยพบว่า ๑. ขั้นตอนของกระบวนการจัดการความรู้ภูมิปัญญาท้องถิ่นด้านหัตถกรรมเครื่องจักสานมีทั้งหมด ๕ ขั้นตอน ได้แก่ ๑) การกาหนดความรู้๒) การสร้างและแสวงหา ๓) การจัดเก็บความรู้ ๔) การแบ่งปันความรู้ ๕) การใช้ประโยชน์ ๒. ชุดความรู้ด้านศิลปวัฒนธรรมเชิงสร้างสรรค์ระดับชุมชนตามศาสตร์พระราชาจังหวัดแพร่ ประกอบด้วย ๑) ข้อมูลทั่วไปเกี่ยวกับหัตถกรรมเครื่องจักสานไม้ไผ่ ๒) กระบวนการพัฒนาชุดความรู้หัตถกรรมเครื่องจักสานไม้ไผ่ บ้านเหมืองหม้อ ๓) ความรู้สร้างสรรค์หัตถกรรมเครื่องจักสานไม้ไผ่ ตามศาสตร์พระราชาจังหวัดแพร่ บ้านเหมืองหม้อ งานจักสานไม้ไผ่ “ลายดอกสัก”กระบวนการพัฒนาชุดความรู้สร้างสรรค์หัตถกรรมเครื่องจักสานไม้ไผ่ บ้านเหมืองหม้อ พบว่า กระบวนการด้านการออกแบบผลิตภัณฑ์ ในอดีตเป็นการออกแบบเพื่อใช้งานเป็นสาคัญ ผลิตภัณฑ์ ก ได้รับการพัฒนาเพื่อตอบโจทย์ความต้องการของลูกค้า กระบวนการด้านการสร้างเครือข่าย พบว่ามีการทางานร่วมกันเป็นหมู่คณะเชื่อมโยงกับกลุ่มคน และหลายหน่วยงานเพื่อให้สามารถสร้างผลิตภัณฑ์ที่มีคุณภาพ มีเครือข่ายตั้งแต่กระบวนการสรรหาวัตถุดิบ กระบวนการผลิต กระบวนการจัดจาหน่าย รวมถึงเครือข่ายช่องทางการจัดจาหน่าย ๓. การถ่ายทอดชุดความรู้กับผู้มีส่วนเกี่ยวข้อง เพื่อคืนข้อมูลที่เกี่ยวกับการพัฒนาชุดความรู้ผู้เข้ารับการถ่ายทอด มีความสนใจ แลกเปลี่ยน และมีความตั้งใจที่จะรับการถ่ายทอดชุดความรู้ศิลปวัฒนธรรมเชิงสร้างสรรค์หัตถกรรมไม้ไผ่สานเป็นอย่างดี