คนไทยไร้รัฐ : ความเข้าใจและการแก้ไขปัญหาความเหลื่อมล้ำของกลุ่มชาติพันธุ์ในอำเภอเวียงแหง จังหวัดเชียงใหม่

Abstract

การวิจัยเรื่องคนไทยไร้รัฐ : ความเข้าใจและการแก้ไขปัญหาความเหลื่อมล้ำของกลุ่มชาติพันธุ์ในอำเภอเวียงแหง จังหวัดเชียงใหม่ มีวัตถุประสงค์ ๓ ประการ คือ ๑. เพื่อศึกษาบริบทวิถีชีวิตของคนไทยไร้รัฐของกลุ่มชาติพันธุ์ในอำเภอเวียงแหง จังหวัดเชียงใหม่ ๒. เพื่อศึกษาปัญหาความเหลื่อมล้ำของคนไทยไร้รัฐ กลุ่มชาติพันธุ์ในอำเภอเวียงแหง จังหวัดเชียงใหม่ ๓. เพื่อศึกษาแนวทางการพัฒนากระบวนการแก้ไขปัญหาความเหลื่อมล้ำทางสังคมของกลุ่มชาติพันธุ์ในอำเภอเวียงแหง จังหวัดเชียงใหม่ใช้ระเบียบวิธีวิจัยแบบผสานวิธี ระหว่างงานวิจัยเชิงคุณภาพ และการวิจัยเชิงปริมาณ ด้วยการสัมภาษณ์เชิงลึก กับผู้ให้ข้อมูลสำคัญ จำนวน ๒๐ รูป/คน และการสนทนากลุ่มเฉพาะกับผู้เชี่ยวชาญจำนวน ๑๐ ท่าน และเครื่องมือที่ใช้ในการวิจัย ได้แก่ แบบสัมภาษณ์เชิงลึก เก็บรวบรวมข้อมูลด้วยตนเอง วิเคราะห์ข้อมูลโดยวิธีการวิเคราะห์เนื้อหา ผลการวิจัยพบว่า บริบทวิถีชีวิตของคนไทยไร้รัฐของกลุ่มชาติพันธุ์ในอำเภอเวียงแหง จังหวัดเชียงใหม่ปัจจุบันอำเภอเวียงแหงได้แบ่งเขตการปกครองออกเป็น ๓ ตำบล ๒๓ หมู่บ้าน ได้แก่ ตำบลเมืองแหง มี ๑๒ หมู่บ้าน ตำบลเปียงหลวง มี ๖ หมู่บ้าน และตำบลแสนไห มี ๕ หมู่บ้าน และประชากรในอำเภอเวียงแหง ประกอบด้วยกลุ่มชาติพันธุ์หลายกลุ่ม เช่น ไทยพื้นเมือง ไทยใหญ่ ชาวไทยลื้อ ลีซอ กระเหรี่ยง มูเซอ ปะโอ ปะหล่อง จีนฮ่อ จึงเรียกว่าเมือง ๙ เผ่า มีการแบ่งเขตกันอยู่เป็นกลุ่ม ๆ โดยมีหัวหน้ากลุ่มปกครองดูแลอยู่ในความควบคุมของผู้ใหญ่บ้านและส่วนราชการไทย อาศัยอยู่ร่วมกันในหมู่บ้านตำบลต่างๆ ซึ่งสามารถอาศัยอยู่ด้วยกันอย่างผสมกลมกลืน ปัญหาความเหลื่อมล้ำของคนไทยไร้รัฐ กลุ่มชาติพันธุ์ในอำเภอเวียงแหง จังหวัดเชียงใหม่ เกิดจากสถานการณ์ของการเคลื่อนย้ายประชากรข้ามชาติในลักษณะต่างๆ ได้ง่าย ทั้งการหลบหนีเข้าเมืองทั่วไปและการอพยพหนีภัยความตายจากการสู้รบ หรือหรือความอดอยากยากจนจากประเทศต้นทาง เข้ามาอาศัยอยู่เป็นจำนวนมาก บางกลุ่มชาติพันธุ์เข้ามาอยู่เป็นเวลานานหลายสิบปี และสรุปปัญหาความ ข เหลื่อมล้ำของคนไทยไร้รัฐได้ดังนี้ ๑.ปัญหาพลัดพรากจากถิ่นฐานกำเนิด ๒.ปัญหาเรื่องกฎหมายการพิสูจน์สัญชาติ ๓.ปัญหาเรื่องสิทธิบัตรและสิทธิอื่นๆ ๔.ปัญหาการทำมาหากินของคนไทยไร้รัฐ แนวทางการพัฒนากระบวนการแก้ไขปัญหาความเหลื่อมล้ำทางสังคมของกลุ่มชาติพันธุ์ในอำเภอเวียงแหง จังหวัดเชียงใหม่ ประกอบด้วย ๑ การสร้างทัศนคติทางสังคมเชิงพุทธ การนำเอาหลักการทางพระพุทธศาสนามาปฏิบัติต่อกัน เป็นจิตสำนึกที่ดี ๒ การสร้างพื้นที่การศึกษาเรียนรู้ การสร้างพื้นที่ทางปัญญา ทำให้เกิดองค์ความรู้ ที่จะขับเคลื่อนกระบวนการแก้ปัญหาทางสังคมได้เป็นอย่างดี ๓ การเสริมสร้างสวัสดิการแห่งรัฐ ผู้นำชุมชน แกนนำชุมชนจะต้องร่วมไม้ร่วมมือกัน เพื่อดูแลทุกข์สุขของประชาชนการคิดหรือพัฒนารูปแบบสวัสดิการชุมชนจะทำให้เกิดรายได้ขึ้นมา ๔ การให้ความมั่นคงทางด้านสถานภาพ ควรพัฒนากฎหมายว่าด้วยสัญชาติและสิทธิแห่งความเป็นพลเมืองของรัฐไทย ให้มีประสิทธิภาพและสอดคล้องกับมาตรฐานระหว่างประเทศ ๕ การพัฒนาเครือข่ายชุมชนในการแก้ไขปัญหาความเหลื่อมล้ำ เป็นเครือข่ายชุมชน ตำบล อำเภอที่ร่วมมือกันดูแลคนในชุมชนให้เกิดความสุข ทั้งด้านที่อยู่อาศัย วิถีชีวิตและการทำมาหากิน