พงศาวดารน่าน : ประวัติพัฒนาการและการพัฒนาสู่การเรียนรู้ชุมชนน่าน

Abstract

การวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์ เพื่อศึกษาประวัติความเป็นมาของวรรณกรรมพงศาวดารน่าน เพื่อปริวรรตและวิเคราะห์คัมภีร์พงศาวดารน่าน เพื่อพัฒนาหลักสูตรท้องถิ่นการเรียนรู้พงศาวดารน่าน เป็นการวิจัยแบบผสมผสาน (Mixed method research) ทั้งการวิจัยเชิงคุณภาพ (Qualitative Research) การวิชัยเชิงเอกสาร (Documentary Research) และการวิจัยเชิงปฏิบัติการ (Action Research) กลุ่มผู้ให้ข้อมูลสำคัญในเชิงคุณภาพ (Key Informant) ในการศึกษาครั้งผู้วิจัยได้ทำการคัดเลือกผู้ให้ข้อมูลสำคัญโดยการเจาะจง (Purposive Sampling) ตามความสำคัญของประเด็นที่ศึกษา ดังนี้ ผู้ทรงคุณวุฒิที่เชี่ยวชาญด้านปริวรรตและแปลภาษาล้านนา คณะกรรมการสภาวัฒนธรรมจังหวัดน่าน ผู้เชี่ยวชาญการพัฒนาหลักสูตรของพื้นที่ปฐมศึกษาน่าน ผู้เชี่ยวชาญประวัติศาสตร์ท้องถิ่นน่าน จำนวน 7 รูป/คน ผู้เชี่ยวชาญการพัฒนาหลักสูตรจำนวน 6 ท่าน ผู้ทรงคุณวุฒิตรวจสอบหลักสูตรท้องถิ่น จำนวน 5 ท่าน เครื่องมือสำหรับเก็บข้อมูลได้แก่แบบสัมภาษณ์เชิงลึก การจัดประชุมกลุ่มย่อย แบบการปฏิบัติการในการพัฒนาหลักสูตรท้องถิ่น วิเคราะห์ข้อมูลด้วยการพรรณนา ผลการวิจัยพบว่า 1) ประวัติความเป็นมาของการบันทึกคัมภีร์พงศาวดารน่านเกิดจากความประสงค์ของพระเจ้าสุริยพงษ์ผริตเดช พระเจ้าน่านองค์ที่ 63 พระองค์ทรงได้มอบหมายให้ให้แสนหลวงราชสมภาร แต่งขึ้นและเป็นผู้รวบรวมและเรียบเรียงจากเอกสารใบลานต่างๆ เพื่อให้ได้เนื้อหาที่สมบูรณ์มากที่สุดแล้วจดบันทึกเขียนด้วยอักษรธรรมล้านนา (ตั๋วเมือง) เป็นการบันทึกกล่าวถึงราชวงค์ภูคาสร้างที่อำเภอป๎ว กล่าวถึงลำดับเจ้าผู้ปกครองของนครน่านจากเริ่มต้นจนถึงเจ้าผู้ปกครองนครน่านองค์ที่ 63 2) การปริวรรตคัมภีร์พงศาวดารน่าน มีรูปแบบการปริวรรตอยู่ด้วยกัน 3 รูปแบบ คือ 1. การปริวรรตตามรูปอักษรตัวต่อตัว 2. การปริวรรตอักษรพื้นเมืองตามเสียงในภาษาท้องถิ่น 3. การปริวรรตคำในท้องถิ่นให้ตรงกับคำในภาษาไทยกลาง ในการปริวรรตเนื้อหาคัมภีร์พงศาวดารน่านอาจจะมีคำที่มาจากภาษาพม่าบ้าง ก็จะยังคงการสะกดคำแบบเดิมเอาไว้แบบเดิมตามต้นฉบับที่ถูกบันทึกไว้ การปริวรรตคัมภีร์พงศาวดารน่านจากล้านนาไทยเป็นภาษาไทย ใช้หลักการปริวรรตคำใน

ท้องถิ่นให้ตรงกับคำในภาษาไทยกลาง เพื่อให้ง่ายและสะดวกต่อการศึกษา วิเคราะห์สาระสำคัญของเนื้อหาที่ถูกบันทึกไว้ในพงศาวดารน่าน เป็นการเทียบคำและสำนวนที่เป็นภาษาล้านนาให้เป็นคำและสำนวนภาษาไทยในป๎จจุบัน ทำให้เห็นคุณค่าและความสำคัญของสาระสำคัญที่ถูกบันทึกไว้ ซึ่งเกี่ยวข้องกับประวัติความเป็นมาของเมืองน่าน การกล่าวถึงลำดับของเจ้าผู้ปกครองเมืองน่านทั้ง 63 พระองค์ 3) การพัฒนาหลักสูตรท้องถิ่นการเรียนรู้พงศาวดารน่าน เป็นการพัฒนาหลักสูตรที่เกิดจากองค์ความรู้ของการปริวรรตคัมภีร์พงศาวดารน่าน มีเนื้อหาเกี่ยวกับประวัติศาสตร์ความเป็นมาของจังหวัดน่าน ลำดับเจ้าผู้ครองนครน่าน และเหตุการณ์สำคัญทางประวัติศาสตร์ ผ่านกระบวนการวิเคราะห์ สังเคราะห์ให้มีเนื้อหาเหมาะสมกับผู้เรียน โดยมีกระบวนการพัฒนาหลักสูตรสามารถแบ่งออกเป็น 3 กระบวนการ คือ 1) วิเคราะห์เนื้อหาสาระสำคัญจากพงศาวดารน่าน 2) พัฒนาหลักสูตรท้องถิ่นเรียนรู้พงศาวดารน่าน 3) ตรวจสอบหลักสูตรท้องถิ่นการเรียนรู้พงศาวดารน่าน