คนจนในชนบท: โอกาสและความท้าทายในปลายศตวรรษที่ ๒๑

Abstract

การวิจัยเรื่อง คนจนในชนบท: โอกาสและความท๎าทายในปลายศตวรรษที่ ๒๑ มี วัตถุประสงค๑ ๓ ประการ คือ ๑) เพื่อศึกษาสิทธิและโอกาสการเข๎าถึงทรัพยากรของกลุํมคนยากจนใน ชนบท ๒) เพื่อพัฒนา มโนทัศน๑ นโยบายและยุทธศาสตร๑ในการแก๎ไขป๓ญหาความยากจนของกลุํมคน จนแบบบูรณาการ ๓) เพื่อเสริมสร๎างกลไกของกลุํมคนยากจนในชนบทเพื่อรองรับความท๎าทายใน ปลายศตวรรษที่ ๒๑ ระเบียบวิธีการวิจัยเป็นรูปแบบการวิจัยเชิงคุณภาพ (Qualitative research) ด๎วยการศึกษาเอกสาร การสัมภาษณ๑เชิงลึก การสนทนากลุํมเฉพาะ และการจัดกิจกรรมสํงเสริมอาชีพ จากผลิตภัณฑ๑ชุมชนให๎แกํประชาชน ผลวิจัยพบวำ ๑. สิทธิและโอกาสการเข๎าถึงทรัพยากรของกลุํมคนยากจนในชุมชนบ๎านแมํหาด ตำบลแมํ สวด อำเภอสบเมย จังหวัดแมํฮํองสอน ผลการวิจัยพบวำประชาชนประสบป๓ญหาการเข๎าถึงที่ดินทำ กินเนื่องจากไมํมีเอกสารสิทธิ์ในพื้นที่ปุาสงวน การขาดแคลนน้ำจากสภาพภูเขา สํงผลกระทบตํอ การเกษตรและชีวิตประจำวัน การศึกษาไมํทั่วถึงเนื่องจากโรงเรียนอยูํไกลและขาดแคลนครู การ บริการสาธารณสุขไมํเพียงพอเนื่องจากอยูํหำงไกลและขาดทรัพยากร การแก๎ไขป๓ญหาจำเป็นต๎อง ได๎รับการสนับสนุนจากภาครัฐในการปรับปรุงกฎหมาย นโยบาย และการจัดสรรทรัพยากรอยำงเทำ เทียม ๒. การพัฒนาและจัดทำมโนทัศน๑ นโยบาย และยุทธศาสตร๑ในการแก๎ไขป๓ญหาความ ยากจนแบบบูรณาการมีเปูาหมายเพื่อสร๎างความยั่งยืนและความเทำเทียมในสังคม โดยการวิเคราะห๑ สถานการณ๑ในพื้นที่หมูํบ๎านแมํหาด ตำบลแมํสวด อำเภอสบเมย จังหวัดแมํฮํองสอน พบวำป๓ญหา ความยากจนเกิดจากหลายป๓จจัย ได๎แกํ ด๎านเศรษฐกิจ สังคม การศึกษา สุขภาพ โครงสร๎างพื้นฐาน และสิ่งแวดล๎อม นโยบายและยุทธศาสตร๑ที่พัฒนาขึ้นครอบคลุมการพัฒนาด๎านการศึกษา เศรษฐกิจ สาธารณสุข โครงสร๎างพื้นฐาน และการอนุรักษ๑สิ่งแวดล๎อม โดยมีการบูรณาการความรํวมมือระหวำง ภาครัฐ องค๑กรเอกชน และชุมชน เพื่อแก๎ไขป๓ญหาอยำงมีประสิทธิภาพและยั่งยืน ๓. การวิจัยนี้มุํงพัฒนากลไกที่ชํวยกลุํมคนยากจนในชนบทรับมือกับความท๎าทายในปลาย ศตวรรษที่ 21 โดยศึกษาในพื้นที่บ๎านแมํหาด ตำบลแมํสวด อำเภอสบเมย จังหวัดแมํฮํองสอน ผำน การประชุมระดมความคิดและออกแบบกิจกรรมที่ขับเคลื่อนปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงสูํการพัฒนาที่ ยั่งยืน กระบวนการแบํงเป็น ๕ ขั้นตอนของโมเดล CMPAC คือ การสร๎างแรงผลักดัน การปรับเปลี่ยน

เรียนรู๎ การวางแผนรํวมกัน การประยุกต๑ปฏิบัติจริง และการปรับเปลี่ยนเพื่อการพัฒนาที่ยั่งยืน กิจกรรมรวมถึงการอบรมการขายของออนไลน๑ การสํงเสริมการออม และการพัฒนาโครงสร๎างพื้นฐาน ผลการวิจัยพบวำการเสริมสร๎างกลไกต๎องอาศัยความรํวมมือจากทุกภาคสํวนและการนำปรัชญา เศรษฐกิจพอเพียงมาใช๎ในชีวิตประจำวันเพื่อความยั่งยืน