พุทธศิลปกรรมบำบัด : การร่วมสร้างพระพุทธรูปดอกไม้ ในชุมชนบ้านป่าตุ้มดอน อำเภอพร้าว จังหวัดเชียงใหม่

Abstract

การวิจัยเรื่องพุทธศิลปกรรมบำบัด: การร่วมสร้างพระพุทธรูปดอกไม้ในชุมชนบ้านป่าตุ้มดอน อำเภอพร้าว จังหวัดเชียงใหม่ ใช้วิธีการวิจัยแบบผสานวิธี เน้นการมีส่วนร่วมของชุมชน มีวัตถุประสงค์ ๑) ศึกษาแนวคิด คติความเชื่อ และรูปแบบพุทธศิลปกรรมพระพุทธรูปดอกไม้ในล้านนา ๒) วิเคราะห์รูปแบบพระพุทธรูปดอกไม้ใน อำเภอพร้าว จังหวัดเชียงใหม่ ๓) สร้างสรรค์พระพุทธรูปดอกไม้โดยการมีส่วนร่วมของประชาชน ผลการวิจัยพบว่า ๑) ในพระไตรปิฎกพบดอกไม้ที่ใช้บูชาพระพุทธเจ้า ๒๙ ชนิด ส่วนดอกไม้ที่ชาวล้านนานิยมนำมาใช้บูชามี ๔๒ ชนิด การสร้างพระพุทธรูปดอกไม้จะได้รับอานิสงส์มาก พบตั้งแต่พุทธศตวรรษที่ ๒๔ เป็นอย่างช้า ลักษณะเป็นพระพุทธรูปล้านนาฝีมือช่างพื้นถิ่นที่ได้รับอิทธิพลศิลปะสุโขทัย รัตนโกสินทร์ และแบบพระพุทธรูปพม่า ศิลปะมัณฑะเลย์ ๒) พระพุทธรูปดอกไม้ในอำเภอพร้าว พบที่วัดป่าตุ้มดอน ๓๓ องค์ วัดสันขวาง ๑๗ องค์ เป็นพระพุทธรูปพม่าศิลปะมัณฑะเลย์ นำเข้ามาจากพม่า ระหว่าง พ.ศ. ๒๔๓๘-๒๔๗๘ มีทั้งพระพุทธรูปและพระสาวกได้แก่พระอุปคุตกับพระบัวเข็ม ที่ฐานพระพุทธรูปส่วนหนึ่งพบจารึกแสดงคติเกี่ยวกับอายุพระพุทธศาสนา ๕,๐๐๐ และความสุข ๓ ประการ ๓) การสร้างสรรค์พระพุทธรูปดอกไม้โดยการมีส่วนร่วมของประชาชน ใช้พื้นที่ของวัดป่าตุ้มดอนเป็นพื้นที่สร้างสรรค์งาน ซึ่งเป็นพื้นที่ของชุมชนไทใหญ่ มีแกนนำชุมชน ๒๐ คนเข้าร่วมกิจกรรม ๕ กิจกรรม เป็นไปตามกระบวนการตามแนวคิดของโคเฮน และอัพฮอฟ ผลจากการวิจัยนี้ทำให้เกิดพันธสัญญาของคนในชุมชนว่าจะช่วยกันสร้างพระพุทธรูปดอกไม้ประดับตามเสาและคานวิหารวัดป่าตุ้มดอน และเป็นแรงบันดาลใจให้เกิดโครงการสร้างนวัตกรรมของนักเรียนโรงเรียนทองผาภูมิวิทยา จังหวัดกาญจนบุรี ทั้งนี้พบว่าคะแนนสุขภาพจิตโดยรวมของผู้เข้าร่วมกิจกรรมเพิ่มขึ้น และเป็นไปตามหลักพละ ๕ จึงสรุปได้ว่าการร่วมสร้างพระพุทธรูปดอกไม้ของคนในชุมชนป่าตุ้มดอนมีผลในการเสริมสร้างความสุขของผู้ร่วมกิจกรรม