พุทธศิลปกรรมบำบัด: จิตรกรรมภาพพระบฏจากเวสสันตรชาดก ในชุมชนบ้านห้วยชมพู อ.แม่แตง จ.เชียงใหม่

Abstract

รายงานวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์ เพื่อ ๑) เพื่อศึกษาองค์ความรู>และพุทธคติธรรมของ เวสสันตรชาดกสำนวนล้านนา ๒) เพื่อสร้างสรรค์จิตรกรรมทางศาสนา ภาพพระบฎเวสสันตรชาดก จากการตีความของศิลปินล้านนาร่วมสมัย ๓) เพื่อส่งเสริมกิจกรรมพุทธศิลปกรรมบำบัด ด้วยการ แสดงภาพพระบฎ และสืบสานประเพณีตั้งธรรมหลวง วัดธาราทิพยIชัยประดิษฐ์ อำเภอแม่แตง จังหวัด เชียงใหม่ รูปแบบการวิจัยเป็น เป็นการวิจัยและพัฒนา กลุ่มตัวอย่างได้แก่ เจ้าอาวาส นักวิชาการ ศิลปิน นักเรียน นักศึกษา ข้าราชการ ชาวบ้านและเยาวชน ในพื้นที่ จำนวน ๑๕๓ รูป/คน เครื่องมือ การวิจัย คือ (๑) แบบการสัมภาษณI (๒) แบบประเมินความสุขคนไทย (๓) ชุดปฏิบัติการกิจกรรมถอด องค์ความรู้การส่งเสริมกิจกรรมการเรียนรู้ทางศิลปะ ผลการวิจัยพบว่า ๑) มหาเวสสันดรชาดก เป็นชาดกที่กล่าวถึงคติธรรมเรื่องการบำเพ็ญ “ทานบารมี ” ซึ่งก่อให้เกิดคติความเชื่อในเรื่องอานิสงส์ของการฟังเทศน์ ชาวล้านนาเรียกว่า ประเพณี “ตั้งธัมม์หลวง ” เนื้อหา ๑๓ กัณฑ์ ๒ การจัดกิจกรรมการฝึกปฏิบัติการทางศิลปะ ในการสร้างสรรค์ ภาพพระบฏ จำนวน ๑๓ ภาพ โดยบูรณาการกับกิจกรรมศิลปกรรมบำบัด จึงนำองค์ความรู้ มาสู่การ จัดกิจกรรมปฏิบัติการถอดองค์ความรู้ทางศิลปะ ด้านเทคนิค วิธีการ และกระบวนการสร้างสรรค์ ศิลปะลายคำล้านนา ๓) ผู้ร่วม กิจกรรมสืบสานประเพณีตั้งธรรมหลวง และ สร้างสรรค์งานศิลปะจาก จิตรกรรมภาพพระบฏสามารถช่วยให้ผู้เข้าร่วมวิจัยได้สำรวจและเข้าใจตนเองมากขึ้น สามา รถจัดการ กับอารมณ์ ความรู้สึก และความคิดเชิงลบได้ดีขึ้น กิจกรรมวิจัยสามารถพัฒนาทักษะทางสังคมและการสื่อสารช่วยส่งเสริมความเข้าใจ ความสัมพันธ์ระหว่างพุทธศิลปกรรมกับสุขภาพจิตและความเป็นอยู่ที่ดี ตลอดจนการพัฒนาวิธีการ รักษาสุขภาพจิตและความเป็นอยู่ที่ดีด้วยพุทธศิลปกรรม