การพัฒนาศักยภาพเยาวชนไทยสู่ความเป็นพลเมืองดิจิทัลในสังคมวิถีใหม่

Abstract

บทความวิจัยนี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อ ๑. ศึกษาการพัฒนาศักยภาพเยาวชนไทยสู่ความเป็นพลเมืองดิจิทัลในสังคมวิถีใหม่ ๒. พัฒนาหลักสูตร e-learning “การพัฒนาศักยภาพเยาวชนไทยสู่ความเป็นพลเมืองดิจิทัลในสังคมวิถีใหม่” ๓. ทดลองใช้หลักสูตร e-learning กับนักเรียนระดับมัธยมศึกษาปีที่ ๓ โรงเรียนอยุธยาวิทยาลัย จังหวัดพระนครศรีอยุธยา เป็นการวิจัยแบบผสมวิธี ด้วยการวิจัยเชิงคุณภาพโดยศึกษาเอกสาร และสัมภาษณ์ชิงลึกเพื่อให้ได้องค์ประกอบการพัฒนาศักยภาพเยาวชนยุคดิจิทัล แล้วพัฒนาหลักสูตร e-learning ดำเนินการวิจัยกึ่งทดลอง และทำการประเมินความเป็นพลเมืองดิจิทัลก่อนเรียนและหลังเรียน เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัยประกอบด้วย แบบสัมภาษณ์เชิงลึก แบบประเมินความเป็นพลเมืองดิจิทัล และ หลักสูตร e-learning วิเคราะห์ข้อมูลเชิงคุณภาพด้วยการวิเคราะห์เนื้อหา และวิเคราะห์ข้อมูลเชิงปริมาณด้วยสถิติ ค่าความถี่ ร้อยละ ค่าเฉลี่ย ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน และค่า t-test แบบ dependent ผลการวิจัยพบว่า ๑ . การพัฒนาศักยภาพเยาวชนไทยสู่ความเป็นพลเมืองดิจิทัลในสังคมวิถีใหม่ จำแนกองค์ประกอบได้ดังนี้ ๑) สถาบันครอบครัว การดูแลจากครอบครัวและความเป็นแบบอย่างที่ดีของพ่อแม่ผู้ปกครอง ๒) สถาบันการศึกษา หลักสูตร การจัดการเรียนรู้ การใช้สื่ออย่างสร้างสรรค์ การบ่มเพาะค่านิยมทางสังคม เศรษฐกิจ การเมือง และศาสนาจากโรงเรียน ๓) การพัฒนา ทักษะการเป็นพลเมืองดิจิทัล ๘ ทักษะ คือ การรักษาอัตลักษณ์ที่ดีของตนเอง การรักษาข้อมูลส่วนตัว การคิดวิเคราะห์อย่างมีวิจารณญาณ การจัดสรรเวลาหน้าจอ การรับมือกับการคุกคามทางโลกออนไลน์ การบริหารจัดการข้อมูลที่ผู้ใช้งานทิ้งไว้บนโลกออนไลน์ การรักษาความปลอดภัยของตนเองในโลกออนไลน์ และการใช้เทคโนโลยีอย่างมีจริยธรรม ๔) เครื่องมือที่มีประสิทธิภาพ การพัฒนาสื่อเทคโนโลยี E-learning ที่มีประสิทธิภาพ เป็นเครื่องมือประกอบการจัดการเรียนรู้โดยเน้นผู้เรียนเป็นศูนย์กลาง ครูเป็นผู้แนะแนวอำนวยความสะดวก ร่วมคิดวิเคราะห์ วิจารณ์ และออกแบบกิจกรรมการเรียนการสอน ๒ . พัฒนาหลักสูตร E-learning เพื่อพัฒนาศักยภาพเยาวชนสู่ความเป็นพลเมืองดิจิทัล เป็นการเรียนรู้โดยใช้มัลติมีเดียสื่อสาร ออกแบบสื่อให้น่าสนใจ ปรับคำให้เหมาะสม จูงใจ ด้านแสง สี เสียง ที่สร้างแรงบันดาลใจในการคิดวิเคราะห์และคิดสร้างสรรค์ ดึงดูดให้ผู้เรียนติดตามเนื้อหา พัฒนาเป็น ๓ ชุดการเรียนรู้ คือ ๑) ความรู้ทั่วไปการเป็นพลเมืองดิจิทัล ๒) ทักษะการเป็นพลเมืองดิจิทัลในมุมมองการเท่าทันตนเอง ๓) ทักษะการเป็นพลเมืองดิจิตอลในมุมมองการรู้เท่าทันผู้อื่น

๓ . ผลการทดลองใช้หลักสูตร E-learning เพื่อพัฒนาศักยภาพเยาวชนไทยสู่ความเป็นพลเมืองดิจิทอลในสังคมวิถีใหม่ กับนักเรียน ม.๓ โรงเรียนอยุธยาวิทยาลัย พบว่า นักเรียนกลุ่มตัวอย่าง มีความฉลาดทางดิจิทัลทั้ง ๘ ทักษะ หลังเรียน สูงกว่าก่อนเรียนอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ ที่ระดับ .๐๑