การท่องเที่ยวเชิงปฏิบัติธรรม : แนวทางพัฒนาและส่งเสริมมูลค่าวิชาการทางพุทธศาสนาเชิงสร้างสรรค์ของมหาวิทยาลัยสงฆ์

Abstract

มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาแนวทางการส่งเสริมมูลค่าวิชาการทางพุทธศาสนาเชิงสร้างสรรค์กับการท่องเที่ยว เพื่อพัฒนามูลค่าวิชาการทางพุทธศาสนาเชิงสร้างสรรค์ภายใต้แนวคิดการท่องเที่ยวเชิงปฏิบัติธรรม เพื่อส่งเสริมการท่องเที่ยวเชิงปฏิบัติธรรมในลักษณะของการบริการวิชาการในพื้นที่เขตมหาวิทยาลัยสงฆ์ รูปแบบวิจัยเชิงปฏิบัติการ ผู้ให้ข้อมูลสำคัญ ได้แก่ คณาจารย์นักวิชาการ ผู้รู้ด้านการท่องเที่ยว และพระวิปัสสนาจารย์ รวม 18 ท่าน ใช้เครื่องมือวิจัย 2 ชนิด คือ แบบบันทึกสนทนากลุ่ม และแบบสังเกตการณ์ภาคสนาม นำมาวิเคราะห์เนื้อหาบรรยายพรรณนา ผลการวิจัยพบว่า แนวทางการส่งเสริมมูลค่าวิชาการทางพุทธศาสนาเชิงสร้างสรรค์กับการท่องเที่ยวมี 3 ขึ้นตอน คือ การกำหนดกรอบคุณลักษณะของผลงานวิชาการทางพุทธศาสนาเชิงสร้างสรรค์ การวิเคราะห์แนวทางและสร้างกลยุทธ์สู่การส่งเสริมมูลค่าวิชาการทางพุทธศาสนาเชิงสร้างสรรค์กับการท่องเที่ยว และการวางแนวทางส่งเสริมการท่องเที่ยวในลักษณะของการบริการวิชาการในพื้นที่เขตมหาวิทยาลัยสงฆ์ การพัฒนามูลค่าวิชาการทางพุทธศาสนาเชิงสร้างสรรค์ภายใต้แนวคิดการท่องเที่ยวเชิงปฏิบัติธรรมนั้นประกอบด้วยการพัฒนาเชิงกระบวนการใช้กลยุทธ์การเจาะตลาด การพัฒนาผลิตภัณฑ์ การขยายตลาดและการสร้างธุรกิจใหม่ ผลลัพธ์การพัฒนาออกมาเป็นผลิตภัณฑ์เข็มกลัด กระเป๋าผ้า ซีดีธรรมะ และภูมิทัศน์สไตล์คาเฟ่ การส่งเสริมการท่องเที่ยวเชิงปฏิบัติธรรมในลักษณะของการบริการวิชาการในพื้นที่เขตมหาวิทยาลัยสงฆ์ฯ ตามกระบวนการวงรอบที่ 1 แง่ผู้ให้บริการพบว่าการจัดกิจกรรมท่องเที่ยวราบรื่นมากขึ้น แง่ผู้รับบริการพบว่านักท่องเที่ยวส่วนใหญ่ชอบการฟังธรรมเป็นส่วนมากและมักเดินทางมาเป็นคณะ ในวงรอบที่ 2 แง่ของผู้ให้บริการ พบว่าดำเนินงานอาจมีคลาดเคลื่อนของช่วงเวลากิจกรรมเนื่องจากสภาพภูมิอากาศตามฤดูกาล แง่ผู้รับบริการพบว่ามีความสนใจต่อรูปแบบท่องเที่ยวซึ่งมีการตอบรับที่ดีเช่นการถ่ายภาพลงโซเชียล เป็นต้น