การศึกษาองค์ความรู้และกระบวนการพัฒนาผลิตภัณฑ์ของเครือข่ายพิพิธภัณฑ์ของวัดและชุมชนจังหวัดลำปาง

Abstract

การวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ (1) ศึกษาองค์ความรู้ในการผลิตผลิตภัณฑ์ของเครือข่ายพิพิธภัณฑ์ชุมชนจังหวัดลำปาง (2) ศึกษากระบวนการการพัฒนาผลิตภัณฑ์ของเครือข่ายพิพิธภัณฑ์ชุมชนจังหวัดลำปาง และ (3) สร้างระบบและกลไกของกระบวนการการพัฒนาผลิตภัณฑ์ของเครือข่ายพิพิธภัณฑ์ชุมชนจังหวัดลำปาง ใช้ระเบียบวิธีวิจัยเชิงคุณภาพ ด้วยการวิจัยเชิงเอกสาร และการวิจัยเชิงปฏิบัติการแบบมีส่วนร่วม การสัมภาษณ์แบบเจาะลึก จำนวน 22 คน และการสนทนากลุ่มเฉพาะ จำนวน 18 คน ประชากรที่ใช้ในการวิจัย คือ เครือข่ายพิพิธภัณฑ์ในจังหวัดลำปาง เลือกกลุ่มตัวอย่างใช้วิธีเลือกแบบเจาะจงจำนวน 3 พื้นที่ ผลการวิจัยพบว่า 1) พิพิธภัณฑ์ของวัดปงสนุกเหนือ วัดไหล่หินหลวง และวัดบ้านหลุก เกิดขึ้นจากการพัฒนาชุมชนให้เป็นศูนย์กลางแห่งการเรียนรู้ ที่จัดให้มีการศึกษาที่เกื้อหนุนให้บุคคลในชุมชนสามารถเรียนรู้ได้อย่างต่อเนื่องตลอดชีวิต โดยกระจายโอกาสการเรียนรู้สู่ชุมชน ทำให้สมาชิกในชุมชนได้ร่วมกันพัฒนาศักยภาพของตนตามวิถีชีวิตที่สามารถจับต้องได้ 2) กระบวนการพัฒนาผลิตภัณฑ์ของเครือข่าย ประกอบด้วย วิเคราะห์แหล่งที่มาของความรู้ สังเคราะห์เนื้อหาความรู้ การจัดกระบวนการเรียนรู้ พัฒนารูปแบบการเผยแพร่ความรู้ และ การถ่ายทอดความรู้ผ่านสื่อการเรียนรู้ 3) สร้างขั้นตอนร่วมกับวัดและชุมชนเพื่อจัดทำแผนชุมชนในการสร้างระบบและกลไก พัฒนากระบวนการพัฒนาผลิตภัณฑ์ ค้นหาแกนนำท้องถิ่น สร้างทีมงานทำแผนชุมชน ศึกษาประวัติศาสตร์ชุมชน เพื่อให้สมาชิกได้เห็นถึงอัตลักษณ์ตัวตนที่แท้จริงของตนเองและชุมชน