การขับเคลื่อนวัฒนธรรมชุมชนวิถีพุทธตามแนวชายแดนจังหวัดเลย

Abstract

การวิจัยเรื่อง “การขับเคลื่อนวัฒนธรรมชุมชนวิถีพุทธตามแนวชายแดนจังหวัดเลย” มีวัตถุประสงค์คือ ๑) เพื่อศึกษาการเสริมสร้างศักยภาพวัฒนธรรมชุมชนวิถีพุทธตามแนวชายแดนจังหวัดเลย ๒) เพื่อศึกษาการพัฒนาและยกระดับการจัดการวัฒนธรรมชุมชนวิถีพุทธตามแนวชายแดนจังหวัดเลย ๓) เพื่อศึกษากระบวนการอนุรักษ์วัฒนธรรมของชุมชนวิถีพุทธตามแนวชายแดนจังหวัดเลย และ ๔) เพื่อเสนอแนวทางการเสริมสร้างเครือข่ายการขับเคลื่อนวัฒนธรรมชุมชนวิถีพุทธตามแนวชายแดนจังหวัดเลย เป็นการวิจัยเชิงคุณภาพ (Qualitative research) เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัยได้แก่ แบบสัมภาษณ์เชิงลึก แบบสนทนากลุ่ม ผู้ให้ข้อมูลสาคัญจานวน ๖๐ คน ตรวจสอบด้วยวิธีสามเส้า (Triangulation) ในการยืนยันข้อมูลว่าเป็นข้อมูลที่ตรงกันและเป็นข้อมูลที่น่าเชื่อถือได้ และวิเคราะห์ข้อมูลด้วยวิธีการพรรณนาตามหลักอุปนัยวิธี ผลการวิจัยพบว่า ๑. การเสริมสร้างศักยภาพวัฒนธรรมชุมชนวิถีพุทธตามแนวชายแดนจังหวัดเลย พบว่า ด้านการเสริมสร้างศักยภาพวัฒนธรรมชุมชนวิถีพุทธ ได้แก่ ๑) การเสริมสร้างศักยภาพการจัดการวัฒนธรรมชุมชนวิถีพุทธ ๒) การเสริมสร้างศักยภาพการจัดการทรัพยากรวัฒนธรรมชุมชน ๓) การเสริมสร้างศักยภาพการจัดการคน และองค์กรเครือข่ายวัฒนธรรมชุมชน ๒. การพัฒนารูปแบบและกิจกรรมการเสริมสร้างศักยภาพวัฒนธรรมชุมชนวิถีพุทธตามแนวชายแดนจังหวัดเลย แบ่งออกเป็น ๓ รูปแบบ คือ ๑) รูปแบบการเสริมสร้างศักยภาพการจัดการวัฒนธรรมชุมชนวิถีพุทธ ๒) รูปแบบและกิจกรรมการจัดการทรัพยากรวัฒนธรรมชุมชน ๓) รูปแบบกิจกรรมการเสริมสร้างศักยภาพการจัดการคน และองค์กรเครือข่ายวัฒนธรรมชุมชน และ ๓. รูปแบบการเสริมสร้างศักยภาพวัฒนธรรมชุมชนวิถีพุทธตามแนวชายแดนจังหวัดเลย ได้แก่ ๑) การส่งเสริมการเรียนรู้วัฒนธรรมชุมชน ๒) การอนุรักษ์วัฒนธรรม ขนมธรรมเนียมประเพณีของชุมชน ๓) การเสริมสร้างเครือข่ายความร่วมมือ ๒. การพัฒนาและยกระดับการจัดการวัฒนธรรมชุมชนวิถีพุทธตามแนวชายแดนจังหวัดเลย พบว่า กระบวนการสร้างวัฒนธรรมเพื่อยกระดับตามนโยบายชุมชนวิถีพุทธตามแนวชายแดนประชาชนจะเล็งเห็นความสาคัญในกระบวนการของเจ้าหน้าที่ของรัฐ และให้ความร่วมมือกับเจ้าหน้าที่ของรัฐผ่านกระบวนการชักจูงจากผู้นาชุมชน โดยมีขั้นตอนดังนี้ ๑) การประชุมประชาคม ๒)การรณรงค์ประชาสัมพันธ์ ๓) สร้างเสริมการมีส่วนร่วมกับชุมชน ๔) พัฒนาศักยภาพโดยฝึกอบรม

๓. กระบวนการอนุรักษ์วัฒนธรรมของชุมชนวิถีพุทธตามแนวชายแดนจังหวัดเลย พบว่า ๑) การถ่ายทอดความรู้ให้ชุมชน ๒) การจัดตั้งคณะกรรมการ ๓) การจัดกิจกรรมอนุรักษ์วัฒนธรรม ๔) การสร้างกติกาข้อตกลงร่วมกันในชุมชน ๕) สร้างเครือข่ายความร่วมมือแบบมีส่วนร่วม ๔. การเสริมสร้างเครือข่ายการขับเคลื่อนวัฒนธรรมชุมชนวิถีพุทธตามแนวชายแดนจังหวัดเลย พบว่า แนวทางการเสริมสร้างเครือข่ายการขับเคลื่อนวัฒนธรรมชุมชนวิถีพุทธตามแนวชายแดนจังหวัดเลย ได้มีการกาหนดวิสัยทัศน์ และบทบาทหน้าที่ของคณะทางานการขับเคลื่อนวัฒนธรรมชุมชนวิถีพุทธตามแนวชายแดนจังหวัดเลย ซึ่งมีการนาหลักพุทธธรรม “อปริหานิยธรรม” มาประยุกต์ใช้เพื่อให้เกิดแนวทางการขับเคลื่อนวัฒนธรรมชุมชนวิถีพุทธตามแนวชายแดนจังหวัดเลยเชิงบูรณาการ เพื่อที่จะนาพาให้วัฒนธรรมชุมชนวิถีพุทธได้รับการอนุรักษ์และส่งเสริมอย่างจริงจังและยั่งยืนต่อไป