กระบวนการอนุรักษ์วัฒนธรรมวิถีพุทธของกลุ่มชาติพันธุ์ไทดำในจังหวัดเลย

Abstract

การศึกษาวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์ ๑) เพื่อศึกษาการอนุรักษ์วัฒนธรรมวิถีพุทธของกลุ่มชาติ พันธุ์ไทดำในจังหวัดเลย ๒) เพื่อศึกษากระบวนการอนุรักษ์วัฒนธรรมวิถีพุทธของกลุ่มชาติพันธุ์ไทดำ ในจังหวัดเลย งานวิจัยฉบับนี้เป็นการวิจัยเชิงเอกสาร (Documentary Research) วิธีดำเนินการเก็บ ข้อมูลใช้การสัมภาษณ์เชิงลึก (In-depth Interview) จากกลุ่มผู้ข้อมูลสำคัญ จำนวน ๔๐ คน ผลการวิจัย การอนุรักษ์วัฒนธรรมวิถีพุทธของชาวไทดำบ้านนาป่าหนาด ถูกนำเสนอผ่านทางแหล่ง ท่องเที่ยวเชิงอนุรักษ์วัฒนธรรมที่ตั้งอยู่ในตัวหมู่บ้านนาป่าหนาด ตำบลเขาแก้ว อำเภอเชียงคาน จังหวัดเลย ได้แก่ (๑) ศูนย์วัฒนธรรมไทดำ (๒) บ้านพิพิธภัณฑ์ไทดำ (๓) “เฮือนอ้าย เอ้ม” แหล่ง เรียนรู้ภูมิปัญญาฅนไทดำ กิจกรรมที่นำเสนอการอนุรักษ์ผ่านการท่องเที่ยว เช่น การเที่ยวชม บ้านเรือนชาวไทดำ, การเที่ยวชมวิถีชีวิตความเป็นอยู่, การแต่งกายของชาวไทดำ, การละเล่นแซปาง, การสาธิตทอผ้า, ทำเครื่องรางของขลัง, ภาษาชาวไทดำ เป็นต้น กระบวนการอนุรักษ์วัฒนธรรมวิถีพุทธของกลุ่มชาติพันธุ์ไทดำในจังหวัดเลย มี ๓ ขั้นตอน ขั้นตอนที่ ๑ การสร้างความรู้ ความเข้าใจ และตระหนักร่วมกันในการอนุรักษ์ รักษา ฟื้นฟูวัฒนธรรมอย่างยั่งยืน ชาวไทดำบ้านนาป่าหนาดได้รวมตัวกันเพื่อศึกษา รวบรวมทรัพยากรทาง วัฒนธรรมที่อาจจะสูญหายตามกาลเวลา นำมาอนุรักษ์ไว้ในรูปแบบการท่องเที่ยวเชิงอนุรักษ์ ผ่าน ศูนย์เรียนรู้ภายในหมู่บ้าน ขั้นตอนที่ ๒ การพัฒนากิจกรรมการอนุรักษ์ด้วยวิธีการต่าง ๆ เพื่อเป็นแหล่งเรียนรู้วิถี ชีวิต ศิลปวัฒนธรรมของชาวไทดำบ้านนาป่าหนาด นำเสนอวิถีชีวิตและวัฒนธรรมของตนผ่านการ ท่องเที่ยว เช่น การแต่งกาย นักท่องเที่ยวสามารถแต่งกายด้วยชุดไทดำ การทอผ้า นักท่องเที่ยว สามารถเรียนรู้ทดลองการทอผ้าโดยมีชาวไทดำคอยแนะนำ การทำเครื่องรางของขลัง ถนนคนเดิน เป็นต้น นอกจากกิจกรรมแล้ว ยังจัดจำหน่ายสินค้าของที่ระลึกที่เป็นผลิตภัณฑ์ของชาวไทดำเพื่อสร้าง รายได้ใช้ชาวไทดำอีกทาง ขั้นตอนที่ ๓ การควบคุมกิจกรรมเพื่อเพิ่มสมรรถนะด้านการอนุรักษ์วัฒนธรรมไทดำบ้าน นาป่าหนาดให้ยั่งยืน วางกฎเกณฑ์การใช้ประโยชน์ร่วมกันทั้งในด้านเวลาและสถานที่ เผยแผ่ ประชาสัมพันธ์กิจกรรมแหล่งเที่ยวผ่านสื่อสังคมโซเซียล และสร้างเครือข่ายวัฒนธรรมไทดำ