ต้นแบบชุมชนปลอดขยะวิถีพุทธภายใต้แนวคิดเศรษฐกิจหมุนเวียน: องค์การบริหารส่วนตำบลบ้านป้อม อ.พระนครศรีอยุธยา จ.พระนครศรีอยุธยา

Abstract

งานวิจัยนี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษาแนวปฏิบัติที่ดีด้านการจัดการสู่ชุมชนปลอดขยะจากชุมชนต้นแบบ และชุมชนปลอดขยะตำบลบ้านป้อม 2) แนวทางขับเคลื่อนสู่ชุมชนปลอดขยะภายใต้แนวคิดเศรษฐกิจหมุนเวียน: ตำบลบ้านป้อม พระนครศรีอยุธยา และ 3) การพัฒนาต้นแบบชุมชนปลอดขยะวิถีพุทธภายใต้แนวคิดเศรษฐกิจหมุนเวียน: องค์การบริหารส่วนตำบลบ้านป้อม อ.พระนครศรีอยุธยา เป็นการวิจัยเชิงปฏิบัติการ (Action Research) โดยมีผู้ให้ข้อมูลจากชุมชนต้นแบบ 27 คน และผู้เข้าร่วมกิจกรรมพัฒนาต้นแบบชุมชนจำนวน 108 ครัวเรือน ในพื้นที่หมู่ 2 บ้านมะขามเทศ หมู่ 3 บ้านป้อม ตำบลบ้านป้อม อำเภอพระนครศรีอยุธยา จังหวัดพระนครศรีอยุธยา ผลการศึกษาพบว่า 1. แนวปฏิบัติที่ดีด้านการจัดการสู่ชุมชนปลอดขยะจากชุมชนต้นแบบ 9 ชุมชน เป็นองค์ประกอบที่มีตัวชี้วัด 4 ด้าน คือ ด้านนโยบาย ด้านผู้นำ ด้านกิจกรรม และด้านเครือข่าย (2) แนวปฏิบัติที่ดีด้านการจัดการสู่ชุมชนปลอดขยะจากชุมชนปลอดขยะตำบลบ้านป้อม มี 2 องค์ประกอบ คือ องค์ประกอบที่มีตัวชี้วัด 4 ด้าน คือ ด้านนโยบาย ด้านผู้นำ ด้านกิจกรรม และด้านเครือข่าย เช่นเดียวกับการศึกษาจากชุมชนต้นแบบ 9 ชุมชน และ องค์ประกอบด้านการใช้แพลตฟอร์มดิจิทัลชื่อ Line BCG เป็นเครื่องมือในการขับเคลื่อนสู่ชุมชนปลอดขยะ และ 3) การพัฒนาต้นแบบชุมชนปลอดขยะวิถีพุทธภายใต้แนวคิดเศรษฐกิจหมุนเวียน: องค์การบริหารส่วนตำบลบ้านป้อม อ.พระนครศรีอยุธยา เป็นการออกแบบกิจกรรมเพื่อพัฒนาต้นแบบชุมชนปลอดขยะวิถีพุทธภายใต้แนวคิดเศรษฐกิจหมุนเวียน ประกอบด้วย 4 ฐาน 5 กิจกรรม ดังนี้ ฐานที่ 1 เปิดใจ เป็นกิจกรรมที่เปิดรับสมัครกลุ่มตัวอย่างต้นแบบเข้าร่วมโครงการ ฐานที่ 2 เข้าใจและเข้าร่วม (ศีล-ต้นน้ำ) เพื่อให้ความรู้ความเข้าใจเกี่ยวกับการคัดแยกขยะ การจัดการขยะตามหลัก 3Rs และการใช้แพลตฟอร์มดิจิทัล Line BCG ฐานที่ 3 มุ่งมั่นและตั้งใจ (สมาธิ-กลางน้ำ) เพื่อพัฒนาต้นแบบชุมชนปลอดขยะ ประกอบด้วย 5 กิจกรรม ดังนี้ (1) กิจกรรมครัวเรือนต้นแบบ (2) กิจกรรมหน้าบ้าน น่า

มอง (3) กิจกรรมการใช้แพลตฟอร์มดิจิทัล Line BCG (4) กิจกรรมสร้างรายได้ครัวเรือน และ (5) กิจกรรมบ้านสวย เมืองสะอาด ฐานที่ 4 เพื่อนแนะนำเพื่อน (ปัญญา-ปลายน้ำ) เพื่อส่งเสริมและจูงใจการจัดการขยะในครัวเรือนขยายผลสู่ครัวเรือนและชุมชนอื่น ผลลัพธ์ที่ได้จากการพัฒนาต้นแบบชุมชน เมื่อครบกำหนด 30 วัน พบว่า 108 ครัวเรือนได้รับการประเมินตามเกณฑ์การพิจารณาชุมชนปลอดขยะ (Zero Waste) ของกรมส่งเสริมคุณภาพสิ่งแวดล้อมและผ่านการประเมินผลตามเกณฑ์ตัวบ่งชี้และบรรลุค่าเป้าหมาย สำหรับกิจกรรมที่ได้รับความนิยมมากที่สุดคือกิจกรรมหน้าบ้าน น่ามอง รองลงมาคือกิจกรรมครัวเรือนต้นแบบ กิจกรรมสร้างรายได้ครัวเรือน กิจกรรมบ้านสวย เมืองสะอาด และกิจกรรมการใช้แพลตฟอร์มดิจิทัล Line BCG.