พัฒนาฐานข้อมูลสำหรับการท่องเที่ยววิถีพุทธในเมืองหลัก ๑๕ จังหวัด ของประเทศไทย

Abstract

งานวิจัยนี้ มีวัตถุประสงค์ คือ 1. เพื่อสำรวจ รวบรวมข้อมูลวัด และพัฒนาสารสนเทศ ข้อมูลวัดท่องเที่ยวและสถานปฏิบัติธรรมในเมืองหลัก 15 จังหวัด 2. เพื่อออกแบบเส้นทางวัด ท่องเที่ยวและสถานปฏิบัติธรรมในเมืองหลัก 15 จังหวัด 3. เพื่อสร้างฐานข้อมูลสำหรับส่งเสริมการ ท่องเที่ยววิถีพุทธในเมืองหลัก 15 จังหวัด การวิจัยครั้งนี้เป็นการวิจัยเชิงคุณภาพ (Qualitative Research) โดยคณะผู้วิจัยใช้วิธีการวิจัยเอกสาร (Documentary Research) การวิจัยภาคสนาม (Field Research) และการวิจัยเชิงปฏิบัติการ (Action Research) ผู้ให้ข้อมูลหลักประกอบด้วย เจ้า อาวาส/ผู้ดูแลสถานที่ 30 รูป/คน นักท่องเที่ยว/ ผู้ปฏิบัติธรรม จำนวน 45 คน และการสนทนากลุ่ม จำนวน 5 คน เครื่องมือที่ใช้ในการยวิจัย คือ1. แบบสัมภาษณ์เชิงลึก (In-Depth Interview) 2. ชุด ปฏิบัติการ/ชุดกิจกรรม 3. แบบสังเกต (observation form) ข้อมูลจากเอกสารนำมาวิเคราะห์เนื้อหา ข้อมูลจากการสัมภาษณ์ สนทนากลุ่ม และการสังเกต นำมาวิเคราะห์เชิงพรรณนา สรุปผลการวิจัย ตามหลักอุปนัย ผลการวิจัยพบว่า 1. วัดท่องเที่ยวและสถานปฏิบัติธรรมทั้ง 30 แห่งในเมืองหลัก15 จังหวัดมีข้อมูลสารสนเทศคือ 1) มีทำเลที่ตั้งที่เหมาะสม อยู่ใจกลางเมือง 2) ที่ตั้งของวัดนักท่องเที่ยว สามารถที่จะค้นหาเส้นทางผ่านช่องทาง Google Maps 3) มีประวัติศาสตร์ที่เก่าแก่และมีคุณค่า 4) มี สิ่งที่น่าสนใจเช่น โบสถ์ วิหารที่มีสถาปัตยกรรม หรือศิลปกรรมด้านศาสนา 5) เป็นศูนย์กลางที่สำคัญ ในการประกอบกิจกรรมต่าง ๆ 6) นักท่องเที่ยวได้รับคุณค่าทางด้านพระพุทธศาสนาทั้งที่เป็นรูปธรรม และนามธรรม 7) มีสิ่งอำนวยความสะดวกและสาธารณูปโภคขั้นพื้นฐานที่สำคัญ เช่น ห้องน้ำ สถานที่ จอดรถ เป็นต้น 8) มีสถานที่ท่องเที่ยวอื่น ๆ ซึ่งอยู่ในเส้นทางเดียวกันและใกล้เคียงกัน ไม่ว่าจะเป็น กิจกรรม สิ่งก่อสร้าง ถ้ำ น้ำตก ภูมิปัญญาท้องถิ่น ภาษา ความเป็นชนเผ่า และการเล่นการแสดง พื้นบ้าน เป็นต้น 9) การคมนาคมสะดวก สามารถเข้าถึงแหล่งท่องเที่ยวได้ง่าย 2. วัดท่องเที่ยวและวัด ปฏิบัติทั้ง 30 แห่ง ในเมืองหลัก 15 จังหวัดแบ่งออกได้เป็น 4 สาย ตามลักษณะเด่นที่คล้ายคลึงกัน ตามพฤติกรรมนักท่องเที่ยว และกลุ่มอายุนักท่องเที่ยว คือ 1)สายเกจิอาจารย์/รูปเคารพและวัตถุ มงคล 2) สายสถาปัตยกรรม และจิตรกรรม 3) สายประเพณีวัฒนธรรม และอนุรักษ์ธรรมชาติ 4) สาย สถานปฏิบัติธรรม 3. ฐานข้อมูลการท่องเที่ยววิถีพุทธประกอบด้วยสิ่งที่น่าสนใจ เช่น รูปเหมือน วัตถุ

มงคล ความสวยงามของโบสถ์ วิหาร ความสวยงามของธรรมชาติ สิ่งแวดล้อม วัฒนธรรม ประเพณีที่ เป็นอัตลักษณ์และโดดเด่น การมุ่งเน้นให้นักท่องเที่ยวได้ศึกษาทำความเข้าใจหลักการดำเนินชีวิต ให้ รู้จักทุกข์และวิธีการดับทุกข์ ฐานข้อมูลการท่องเที่ยววิถีพุทธมีเป้าหมายเพื่อส่งเสริมการท่องเที่ยวเพื่อ การชมหรือสัมผัสสถาปัตยกรรม หรือศิลปกรรมด้านศาสนา วัดวาอาราม ศาสนสถาน และสถานที่ สำคัญทางพระพุทธศาสนาเพื่อให้เกิดสันทนาการควบคู่ไปกับการเรียนรู้การดำรงชีวิตอย่างถูกต้องตาม หลักพระพุทธศาสนา และเพื่อเพิ่มมูลค่าทั้งด้านเศรษฐกิจ ด้านสังคม ด้านสิ่งแวดล้อม และด้านการนำ รายได้สู่ท้องถิ่น