ประวัติศาสตร์และองค์ความรู้อารยธรรมทวารวดี

Abstract

วิจัยนี้มีวัตถุประสงค์ คือ 1) เพื่อศึกษาประวัติศาสตร์และองค์ความรู้อารยธรรมทวารวดี 2) เพื่อวิเคราะห์ข้อมูลการศึกษาประวัติศาสตร์และองค์ความรู้อารยธรรมทวารวดี 3) เพื่อนำเสนอผลการศึกษาประวัติศาสตร์และองค์ความรู้อารยธรรมทวารวดี โดยผู้วิจัยได้กำหนดระเบียบวิธีการวิจัยหรือกระบวน เป็นการวิจัยเชิงคุณภาพ และการวิจัยเชิงเอกสาร ของการดำเนินงานรูปแบบการจัดการที่เป็นแนวทางการศึกษาในการจัดเก็บข้อมูล ที่มุ่งนำผลการวิจัยมาใช้ในการสร้างชุดองค์ความรู้และโมเดลเส้นทางการเผยแผ่พระพุทธศาสนาในอารยธรรมทวารวดี ต่อสังคมและผู้ที่สนใจ ผลการศึกษาพบว่า 1) เมืองอู่ทอง มีร่องรอยที่เคยเป็นศูนย์กลางหรือเมืองท่าสำคัญในการติดต่อค้าขายกับอินเดีย ดังจะเห็นได้จากการขุดค้นพบเหรียญเงินมีจารึกว่า “ลวปุระ” ที่เมืองโบราณอู่ทอง หรือการค้นพบประติมากรรมพุทธสาวก 3 องค์ ถือบาตร ซึ่งเหมือนกับศิลปะอมราวดี เมืองนาคารชุนโกณฑะ ราชวงศ์อิกษวากุ พุทธศตวรรษที่ 10-11 และเป็นศูนย์กลางการเผยแผ่พระพุทธศาสนาที่เก่าแก่ที่สุดของอาณาจักรทวารวดี พุทธศิลปะของทวารวดี มีการเลียนแบบราชวงศ์คุปตะ ซึ่งมีศูนย์กลางสำคัญอยู่ที่เมืองนครปฐมโบราณ 2) ประวัติศาสตร์ทวารวดีมีวิวัฒนาการแบ่งออกเป็นช่วงยุคสมัยได้ 4 ยุค ดังนี้ 1. ยุคก่อนสมัยทราวรดี (ราวพุทธศตวรรษที่ 6-11) ดังนี้ 1) ศิลปะอมราวดี (พุทธศตวรรษที่ 6-9) 2) ศิลปะคุปตะ (พุทธศตวรรษที่

9-11) 3) ศิลปะปัลลวะ (พุทธศตวรรษที่ 8-11) 4) ศิลปะปาละ (พุทธศตวรรษที่ 12-17) 2. ยุคสมัยทวารวดีตอนต้น (ราวพุทธศตวรรษที่ 12-13) 3. ยุคสมัยทวาวดีตอนกลาง หรือ สมัยทวารวดีอย่างแท้จริง (ราวพุทธศตวรรษที่ 14-15) 4. ยุคสมัยทวารวดีตอนปลาย (ราวปลายพุทธศตวรรษที่ 16-18) 3) การสรุปผลการศึกษาประวัติศาสตร์และองค์ความรู้อารยธรรมทวารวดี ผู้วิจัยได้ทำการสรุปผ่านหนังสือ“ประวัติศาสตร์และองค์ความรู้อารยธรรมทวารวดี” โดยหนังสือมีลักษณะปกแข็ง 4 สี ภายในเนื้อหาแบ่งออกเป็น 5 บท ดังนี้ บทที่ 1 เรื่องบริบททั่วไปขออารยธรรมทวารวดี, บทที่ 2 เรื่องประวัติศาสตร์และความเป็นมาของอารยธรรมทวารวดี, บทที่ 3 เรื่ององค์ความรู้ทางโบราณคดีสมัยทวารวดี, บทที่ 4 องค์ความรู้ทางพระพุทธศาสนาและเส้นทางการวัฒนธรรมทวารวดี, บทที่ 5 คุณค่าทางวัฒนธรรมทวารวดีต่อสังคมไทย