อาฬวกเทศนา

Abstract

อาฬวกสูตรเป็นพระสูตรที่พระพุทธเจ้าทรงแสดงแก่อาหวกยักษ์ ในเมืองอาหวี พระสูตรนี้พบในสังยุตตนิกาย สคาถวรรค (สํ.ส. ㆍ ๑๕/๒๔๖/๑๖๑) และขุททกนิกาย สุตตนิบาต (ขุ.สุ. ๒๕/๑๘๓/๒๒๔) เนื้อหาในพระสูตรนี้เกี่ยวกับอาหวกยักษ์ได้กราบทูลถามปัญหา ๑๓ ข้อ กับพระพุทธองค์ และพระพุทธองค์ได้ตรัสตอบไว้ทั้งหมด คำถาม และคำตอบที่ปรากฏในพระสูตรนี้เป็นของพระสัมมาสัมพุทธเจ้า ๒ พระองค์ คือ พระกัสสปสัมมาสัมพุทธเจ้า และพระโคตมสัมมา สัมพุทธเจ้า ซึ่งคำตอบของปัญหาทั้ง ๘ ข้อแรกที่พระพุทธเจ้าทั้ง ๒ พระองค์ตรัสตอบเหมือนกัน พระพุทธองค์ทรงตอบอย่างเดียวกัน ทุกคำถาม พุทธปัญหาเหล่านั้นเป็นพุทธวิสัยเช่นนี้ มีเรื่องเล่าในคัมภีร์อรรถกถาของอาพวกสูตรว่า มารดาและบิดา ของอาหวกยักษ์นั้นได้เคยไปเข้าเฝ้าและกราบทูลถามปัญหาส์ ข้อและ ได้รับคำตอบจากพระกัสสปสัมมาสัมพุทธเจ้า จึงทำให้อาพวกยักษ์ได้ เรียนรู้ปัญหาถามตอบเหล่านั้นในครั้งที่ยังเป็นเด็กจากมารดาบิดาของ ตน แต่ในต่อมาภายหลัง โดยกาลเวลาล่วงไปอาฬวกยักษ์กลับลืมคำตอบ ไป จึงเกิดความกังวลและกลัวว่าจะลืมคำถามอีก จึงได้ใช้ชาดเขียนจารึก คำถามนั้นลงในแผ่นทองคำ ด้วยคิดว่า 'ขอปัญหาเหล่านี้จงอย่าพินาศ' จึงเก็บไว้ในวิมาน ก่อนที่บิดามารดาของท่านจะเสียชีวิตเพราะหมดอายุขัยได้สั่งกับ อาหวกยักษ์ไว้ว่า ท่านจะมีอายุยืนจนกระทั่งถึงศาสนาของพระโคตมสัมมาสัมพุทธเจ้า และหากว่าพระพุทธเจ้าตรัสรู้แล้ว จงไปกราบทูลถาม ปัญหาเถิดและจะทราบว่าคำตอบเป็นเช่นนี้ เมื่ออาฬวกยักษ์ได้กราบทูลถามปัญหาเหล่านี้ พระพุทธองค์ได้ ㆍตรัสตอบตรงกับที่พระกัสสปสัมมาสัมพุทธเจ้าได้เคยตอบบิดามารดา ของท่านไว้เมื่อกาลก่อน อาพวกยักษ์ได้รับฟังแล้วก็เกิดปีติปราโมทย์ และได้เจริญวิปัสสนาที่ระลึกรู้รูปนามอันปรากฎในปัจจุบันเป็นอารมณ์ ในที่สุดของปัญหาข้อที่ ๘ เมื่อพระพุทธองค์ทรงประกาศการข้าม อวิชโชยะด้วยอรหัตตมรรคและพระอรหันต์ด้วยคาถาว่า ปญญาย ปริสุชณติ (บุคคลย่อมบริสุทธิ์ได้ด้วยปัญญา) อาหวกยักษ์ได้บรรสุธรรม เป็นพระโสดาบัน หลังจากนั้นความเป็นยักษ์ที่ดุร้ายเหี้ยมโหดก็กลาย เป็นยักษ์ที่นุ่มนวล เป็นยักษ์สัมมาทิฐิที่มีความเคารพนับถือในพระพุทธ ศาสนาเป็นอย่างยิ่ง คำตอบของคำถาม ๑๓ ข้อที่พระพุทธองค์ได้ตรัสสอนแก่ท่าน อาหวกยักษ์นี้ เป็นคำตอบที่เกี่ยวกับประโยชน์ทั้งในโลกนี้และโลกหน้า ซึ่งมีบทสรุปดังต่อไปนี้ ๑. ศรัทธาเป็นทรัพย์อันประเสริฐของบุรุษในโลกนี้ เมื่อเรามี ศรัทธาเป็นทรัพย์แล้ว เราจึงสามารถพากเพียรปฏิบัติเพื่อการบรรลุ คุณธรรมขั้นสูงต่อไป 6. ธรรมที่บุคคลประพฤติดีแล้วย่อมนำสุขมาให้ ไม่ใช่ทรัพย์สิน เงินทองหรือญาติพี่น้อง เพราะสิ่งเหล่านั้นนำความสุขมาให้เราได้ในบาง ขณะหรือชั่วคราวเท่านั้น แต่ธรรมที่เราได้ประพฤติดีเป็นสิ่งที่นำสุขมา