การศึกษาโครงสร้างคัมภีร์ทีฆนิกาย สีลขันธวรรคในแง่ของศีลและพรต

Abstract

การวิจัยครั้งนี้ มีวัตถุประสงค์ 3 ประการ คือ 1) เพื่อศึกษาโครงสร้างของคัมภีร์ทีฆนิกาย สีลขันธวรรค 2) เพื่อวิเคราะห์ศีลและพรตที่ปรากฏในคัมภีร์ทีฆนิกาย สีลขันธวรรคตามหลักพระพุทธศาสนา และ 3) เพื่อวิเคราะห์รูปแบบศีลและพรตในคัมภีร์ทีฆนิกาย สีลขันธวรรค เพื่อการพัฒนาคุณภาพชีวิตของ บุคคลในสังคมให้ดีงามและสงบสุขยิ่งขึ้น การวิจัยเรื่องนี้เป็นการวิจัยเอกสาร (Documentary Research) ผลการศึกษาวิจัย มีดังนี้: คัมภีร์ทีฆนิกาย สีลขันธวรรค มีพระสูตร 13 สูตร เกี่ยวด้วยศีลและพรต ที่กล่าวถึงโดยตรง ได้แก่ พรหมชาลสูตร ซึ่งเป็นพระสูตรแรกว่าด้วยศีล 3 ขั้น จูฬศีล มัชฌิมศีล และมหาศีล ต่อจากนั้น กล่าวถึง ลัทธิทรรศนะหรือทิฏฐิ 62 ซึ่งอาจสรุปลงเป็น 2 คือ สัสสตทิฏฐิ ทรรศนะว่าโลกเที่ยง และอุจเฉททิฏฐิ ทรรศนะว่าโลกขาดสูญ คือ มีเพียงโลกนี้ ไม่มีโลกหน้า เมื่อทุกคนยึดถืออย่างนี้ย่อมนำไปสู่การบำเพ็ญศีลพรต ตามความเชื่อของตน ไม่ว่าจะเป็นด้านอัตตกิลมถานุโยคหรือกามสุขัลลิกานุโยค ศีลเป็นเบื้องต้นแห่งการประพฤติพรหมจรรย์ เป็นอาภรณ์ของนักบวช และเป็นที่ตั้งแห่งศรัทธา ปสาทะของมหาชน พระพุทธเจ้าจึงทรงเข้มงวดเรื่องศีลมาตั้งแต่แรกเริ่มก่อนที่จะได้ทรงบัญญัติสิกขาบท ตามทีฆนิกาย สีลขันธวรรค ศีล 3 ระดับ เกี่ยวด้วยศีล 5 และศีล 8 ในเบื้องต้น และต่อมาครอบคลุมเรื่อง อเนสนา คือ งดเว้นจากการแสวงหาหรือการประกอบอาชีพ ที่ไม่สมควรแก่สมณวิสัย เช่น การเป็นโหร ทำนายทายทัก การประกอบพิธีกรรมนอกพระพุทธศาสนา การทรงเจ้าเข้าผี การประทุษร้ายผู้อื่นและ หลอกลวงเขาหากิน แม้แต่การบำเพ็ญพรตต่าง ๆ ของนักบวชนอกพระพุทธศาสนาบางจำพวกก็เป็นไป เพื่อหลอกลวงชาวโลกทั้งสิ้น สังคมไทยปัจจุบันเป็นที่ปรากฏอยู่เสมอว่า มีภิกษุสงฆ์ส่วนน้อยไม่เอื้อเฟื้อในพระธรรมวินัย ละเมิด ศีลเป็นประจำ เที่ยวไปในสถานที่อโคจร ประกอบในอเนสนากรรม และมีส่วนเกี่ยวพันกับคดีอาญา เช่น การประทุษร้ายผู้อื่นและคดียาเสพติดอยู่เนือง ๆ เป็นที่ตำหนิติเตียนของชาวบ้านและสื่อมวลชน จากการสัมภาษณ์ท่านผู้ทรงคุณวุฒิทั้งฝ่ายบรรพชิตและคฤหัสถ์ 15 ท่าน ทำให้ได้ข้อสรุปว่า เจ้าคณะผู้ปกครองสงฆ์ ทุกระดับ ต้องเข้มงวดกวดขันพระภิกษุสามเณรในสังกัดของตนให้เคร่งครัดในพระธรรมวินัย มีสมณสัญญา มีหิริโอตตัปปะ ไม่ประพฤติอนาจารหรือการประกอบอเนสนากรรม ไม่ละเลยกิจวัตรของสงฆ์ เอื้อเฟื้อ การศึกษาพระธรรมวินัย บำเพ็ญพรตกรรมฐานและธุดงควัตรตามกำลังความสามารถ ยึดหลักมัชฌิมาปฏิปทา ในการครองชีวิต ตามคำสอนของพระพุทธเจ้า