ความสัมพันธ์ระหว่างภาษากับความเป็นจริง ในพุทธปรัชญาเถรวาท

Abstract

พุทธปรัชญาเถรวาทถือว่าภาษาเป็นสิ่งสมมติภาษาใช้บรรยายความเป็นจริงที่รับรู้ผ่านการสัมผัสทางตา หู จมูก ลิ้น และกาย พุทธทาสภิกขุเรียกภาษาประเภทนี้ว่า “ภาษาคน” ความหมายที่ภาษาคนสื่อจะขึ้นอยู่กับความเห็นของผู้ใช้ ภาษาซึ่งอาจจะถูกหรือผิดก็ได้ อยางไรก็ดี ตามหลักของพุทธปรัชญาเถรวาทนั้น ความจริงสูงสุดสัมพันธ์กับความเป็นจริงแท้ที่ปรากฎแก่ใจ พุทธทาสภิกขุเรียกภาษาแห่งใจนี้ว่า "ภาษาธรรม" การเชื่อมโยงภาษาคนและภาษาธรรมนั้นอาศัยจุดเชื่อมคือบุคคลที่สามารถเข้าใจความเป็นจริงแห่งความทุกข์และความดับทุกข์ โดยพิจารณาวิเคราะห์ภาษาศาสนาที่ใช้วิธีอธิบายเชิงปฏิเสธ เอกัตถะและเปรียบเทียบ